AS Monaco, tartışmasız 2016-2017 sezonunun en flaş ve konuşulan takımı oldu. 2013’ten beri takımın yapılanmasından sorumlu olan Luis Campos’un bu şahane takımın oluşturulmasında katkısı yadsınamaz. Herkesin, konuşmak için can attığı, yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak istediği futbol dehası Campos, önümüzdeki sezondan itibaren başka bir deha Bielsa ile Lille’in yapılanması için çalışacaklar. Jose Mourinho’nun şef scoutu iken 2013 yılında Monaco’ya direktör olarak gelen ve etrafa paralar saçarken bir anda durup gençlere yönelip herkesin gıptayla takip ettiği bir takım kuran Luis Campos, Yahoo Sports’a ilk kez yaptıklarıyla alakalı detaylı bir röportaj vermiş.
2015 yılında Şampiyonlar Ligi’nde yarı final gören kadrosundaki birçok üst düzey oyuncuyu satıp, 1 transfer sezonunda en çok para kazanan takım unvanını €200M ile kazandılar. Çok harcayıp, flaş isimler transfer eden Monaco’dan bir anda dünyayı dolaşan ve genç yetenek avlayan bir sisteme geçiş yapılmasında en önemli rol, scout geçmişiyle Campos’taydı. Monaco’nun yeni bir kadro yapılanmasının önündeki engellerden birisi de bu projeyi fonlayabilmek ve sürekliliği için sportif başarıların gelmesi gerektiğiydi, zira Monaco maç günü gelirlerinden yeteri kadar destek göremiyor. Özellikle bu sezon ki başarıları sonrasında birçok oyuncunun takımdan ayrılacağını düşünen Campos, bu yaz transfer sezonunda €200M’luk rekorun kırılabileceğini düşündüğünü belirtiyor.
Elde ettikleri bu yüksek gelirle gençlere yönelirken yaşadıkları ise birçok kuruma değişim yönetimi hakkında ders verir nitelikte. Luis Campos, Yahoo’ya vediği röportajında yılların getirdiği tecrübelerinin oluşturduğu Scouting yöntemleri hakkında detaylı bilgiler vermiş.
Kadro Mühendisliği
Luis Campos, kadrosunu kurarken oyuncuların arasındaki iletişimi ve tamamlayıcılığın da dikkate alınması gerektiğini ve sadece iyi oyuncular bulmanın yeterli olmadığını özetlerken:
“Monaco, sadece iyi oyuncuların seçilmesinden değil, ayrıca kimin kiminle iyi etkileşime geçeceğini de iyi tahmin edebilme yeteneğimiz ile ilerleyen karmaşık bir süreçti. Sanki bir yapboz gibiydi; doğru parçalar, doğru yerlerde.”
Takım scoutları için oluşturulmak istenen oyun stili, kadro yapısı gibi şablonlar hazırdır. Herhangi bir scout için çok yetenekli olan bir oyuncu sizin kadronuza uymayabilir ve pas geçebilirsiniz. Model, ekol denilen kuramlar bu gibi durumlarda farklarını ortaya koyarlar.
Takımınız içinde iyi uyum sağlayacağını düşündüğünüz bir oyuncu, takımla antrenmanlara çıktıktan sonra ise durum farklı olabilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında ise scoutun muhakeme kabiliyeti yerine, oyuncunun iletişimi üzerine yoğunlaşılması doğru bir yöntem olacaktır. Zira, scout oyunun psikolojik etkilerini okuyabilir ama karakter okuma konusunda bir psikolog kadar muktedir olmasını bekleyemezsiniz. Karakter tayininde genç oyuncular için farklı yöntemler, profesyonel oyuncular için ise geçmişe dönük taramalar mevcuttur. Luis Campos, bu vaziyet yaşanması konusunda:
“Başarılı bir takım projesi inşa edebilmek için oyuncuların birbirleriyle anlaşabilme ve eşleşebilme yeteneklerine sahip olmaları gerekir.”
Scouting Yapısı
Kadro mühendisliği, başarılı bir proje takımı ortaya koyabilmek doğru yapılması gereken en önemli parçalardandır. Kadronuzu ve takımızın geleceğini şekillendirecek olan oyuncuları bulabilmek için de etkili bir scouting yapısına ihtiyacınız olacaktır. Dünyanın dört bir yanına dağılan yapılardan tutun da tamamen freelance scoutlar ile çalışan yapılara kadar bu işi yapabilecek birçok yöntem mevcuttur. Fakat, her daim önemli olan ise scoutlar arasındaki iletişimin kalitesidir. Son zamanlarda ise scouting departmanının kudretini içerisinde istihdam ettiği scout sayısına göre değerlendirme gibi bir algı bulunuyor. Bu algıyı en çok körükleyenler ise her mahallede scoutumuz olmalı sevdalısı olan İngiliz kulüpleri. Yıllarca üst seviye scoutluk yapmış, bu işi en iyi bilenlerden Luis Campos:
“Monaco’daki başarılı kadroyu, bir araya getirdiğim olağanüstü ekibin büyük desteği ve çok çalışmamız ile oluşturduk. Ek olarak, kendi bulduğum ve sadece 6 süper scout gerektiren yöntemin uygulanması, iyi bir yönetim ve tabii ki de yetkinlik ve fedakârlık.”
Bu sezon ağzımız açık izlediğimiz, gencecik ekip Monaco’yu 9 adet ilk 11 oyuncusunu satıp 2 senede oluşturan Luis Campos, bu inanılmaz işi sadece 6 kişilik bir “süper” scout ekibiyle yapmış. Burada ekibindekilerin iş kalitesinin ve ahlakının üst düzeyde olması da ağır iş yükünün üzerinden başarıyla kalkabilmelerini sağlamıştır. Luis Campos, yaptıkları için ne kadar yorucu olduğunu ise özetlemiş:
“Günlerimi tesislerde geçirmeyi bıraktım ve hayatımı uçaklarda, hotellerde ve dünyanın dört bir yanındaki stadyumlarda geçirmeye başladım.”
Scouting Yöntemleri
Dünyadaki en başarılı scout diyebileceğimiz Luis Campos, teknolojinin getirdiği yeniliklerden yararlanırken ise ihtiyatlı davranmış. Eski usül canlı izleme yöntemlerinden ödün vermeyen Campos’un, ülkemizde bu aralar moda olan veri bazlı scoutinge yaklaşımı ise şöyle:
“Bahsi geçen bütün veriler ve yöntemler çok önemlidir, fakat bunları okumayı ve yorumlamayı beceremiyorsanız tamamen işlevsizdirler. Bu verileri anlarken ki hassasiyet ve kabiliyet ciddi bir önem arz etmektedir.”
Takım için scouting yapabilmek ayrı bir meziyettir, bir de buna potansiyel analizi ve kadro mühendisliği gibi karmaşık ve ciddi tecrübe isteyen katmanları da ekleyince bu işin altından çıkabilmek adına scouting hususunda uzmanlaşmış ve Allah vergisi gözlem yeteneği olan kişilerle çalışma ihtiyacınız ortaya çıkmaktadır. Luis Campos’un yönetici vasfı da zaten 6 kişilik “süper” scout ekibini kurarken öne çıkmış ve başarılı bir ekip çalışması ile sonlanmıştır. Kendisinin scoutların analiz yeteneği hakkında düşünceleri ise şöyle:
“Herkes, beraber oynayabilecek ve takım olabilecek oyuncuları tespit edebilme yeteneğine sahip değildir.”
Luis Campos, iyi oyuncuları bulabilmenin yanında onların birbirlerini tamamlaması ve karakterli olmaları gerektiğini bildiği için canlı izlemeye önem veriyordu. Çünkü canlı izleme sayesinde kadraj dışında kalan hadiseleri de gözlemleyebilme ve oyuncunun bu etkenlere tepkisi sayesinde karakteri hakkında bilgi sahibi olabilme şansınız vardır. Bu ince detaylardan birisini ise Campos özetliyor:
“Canlı gözlem elzemdir. Örneğin, bir oyuncunun maç öncesinde ya da oyuna girmeden nasıl ısındığı, karakteri hakkında birçok bilgi verebilir. Ve karakter de özel yetenekleri tespit edebilmek için önemli bir kıstastır.”
Scouting Yeteneği
Luis Campos’un bahsettiği scouting yeteneğinin özünde uzun yılların tecrübesi yatıyor. Bazı kişilerde Allah vergisi olan bu yetenek, bazılarında ise yıllarca izlemiş olduğu oyuncular sayesinde oluşturduğu görsel hafızaların kıyaslandığı bir veri tabanı. Luis Campos, Jose Mourinho’nun şef scoutu olduğu yılları kendisi için en önemli gelişim yılları olduğunu belirtirken ekliyor:
“Real Madrid’de dünyanın en yetenekli oyuncularıyla geçirdiğim süre, büyük oyuncuların normal oyunculardan farklarını algılama ve gözlemleme fırsatı verdi.”
Bazen yıllarca bu işi yapıp hala daha başarılı olamayanların da olabileceği gibi, Ben Wrigglesworth gibi kariyerinin ilk 2 senesinde Kante ve Mahrez’i Leicester City’ye kazandırabilecek gözlem ve analiz seviyesine sahip olanlar da var. Luis Campos, scoutlar arasında yetenek farkını birinci elden görmüş birisi olarak bu durumu şöyle özetliyor:
“Birçok kişi iyi oyuncuları tespit veya analiz edebiliyorlar, fakat bunların çok azı analizlerinin gelecek projeksiyonunu yapabiliyorlar.”
Futbola yapılan yüksek yatırımlara, kulüplerin oyuncu ve performans analizi konusunda yaptığı teknolojik yatırımlar ve bilimsel işbirliklerine rağmen hala nasıl bu kadar çok yanlış transferler yapılabiliyor, peki? Luis Campos’a göre bu hataların sebebi tamamen kültürel. Misal, İngiliz kulüplerinin ofansif oyuncuları sevdiğini ama onların beslenmesi için yeterli seviyede beklerinin olmadığını ve onları antrenmanlarda zorlayacak savunma oyuncularının eksikliğinden dem vururken ekliyor:
“Bence, birçok İngiliz kulübü transfer yapmayı bilmiyorlar. Nerdeyse hepsi aynı hataları yapıyorlar ve bu da benim sorunun tamamen kültürel olmamı düşünmemi sağlıyor.”
Luis Campos’a göre başarılı bir kadro için, başarılı bir organizasyon, başarılı bir organizasyon için yetkin bir ekip, yetkin bir ekip için ise doğru bir ortam gerekiyor.