Futbol dünyasında yaygın olarak kullanılan verilere ek olarak, InStat’ın herkes tarafından kullanılmayan, Index adında ek bir yöntemi mevcuttur. Bu Indeks’ler, oyuncuların veya takımların bir maçtaki performansının, oyunun çeşitli yönleri dikkate alınarak yapılan otomatik değerlendirmeleridir. InStat Indeks bu parametrelerin temelinde yer alır.
InStat Indeks, oyuncuların maç içerisindeki performanslarının sayısal verilere dayalı objektif bir göstergesidir.
Bir oyuncunun InStat Indeks’i, her maç özelindeki performansının sayısal verilerinin, pozisyonuna göre öne çıkan ayırt edici özelliği dikkate alınarak hesaplanmıştır. Oyuncunun performansının pozisyonuna göre ayırt edici özellikleri, InStat Indeks puanının önemli bir kısmını oluşturmaktadır.
Ek olarak, oyuncunun takım arkadaşlarının, rakiplerinin ve kendisinin hareketlerinin niteliğini dikkate alan “Maç Seviyesi Katsayısı” da hesaplamayı etkiler. Bazı hareketlerin niteliği, oyunu analiz sürecinde InStat Metodolojisi’ne sıkı bir uyum içerisinde belirlenmiştir. Birlikte nicelik ve niteliğin etkisini daha yakından inceleyelim.
Hareket Katsayıları
Indeks’i etkileyen hareket parametresine göz atalım;
Gözlenen her çeşit hareketin bir katsayısı bulunur. Hangi parametre değerinin her pozisyon için ortalama olduğunu saptamak için veri tabanımızdaki her oyuncuyu inceledik. Eğer oyuncu, bir maç özelinde ortalama değerin üzerine çıkarsa artan katsayıya (>1); ortalama değerin altında kalırsa azalan katsayıya (<1) sahip olur.
Doğal olarak belli parametreler yalnızca artan veya azalan katsayılara sahip olmak durumundadır. Bunlar goller ve asistler (maçta hiç gol atılmamışsa katsayı 1’dir ve ancak gol sayısındaki artışla yükselebilir) ile gole sebebiyet veren hatalardır (eğer hiç hata yapılmamışsa katsayı 1’dir ve ancak hata sayısındaki artışla azalabilir). Ardından tüm katsayılar kendi içerisinde çarpılarak hareketlerin Indeks’e etkisi bulunur.
Her pozisyon için belirlenen parametrelerin farklı olduğunu belirtmek gerekir. Örneğin forvetler alınan paslar ve sahipsiz topu kazanma payı ve ofansif ikili mücadelelerin başarı oranıyla ilişkilendirilir. Beklerin Indeks’i ise başarılı top sürmelerin payı ve defansif ikili mücadelelerin başarı oranı ile bağlantılıdır. Bazı parametreler tüm pozisyonlar için geçerlidir (Gol, asist, hata, pas başarı oranı).
Parametreler ayrıca yaptıkları sayısal ölçüme göre üç kategoriye ayrılabilirler:
-Toplam sayılar (şutlar, anahtar ve ekstra hücum pasları)
-Başarılı hareketlerin yüzdesi (paslar, ikili mücadeleler)
-Takım performansındaki payı (alınan paslar ve sahipsiz topu kazanma, başarılı top sürme)
Maç Seviyesi Katsayısı
Indeks puanının son haline ulaşmak için ek olarak şutlar, top sürmeler, müdahaleler, diyagonal paslar ve anahtar pas araları gibi oyuncular için bazı özel hareketlerin niteliği de değerlendirmeye katılır. Analiz sırasında, kabul edilen metodolojiye göre hareketlere 1 ila 10 arasında özel katsayılar verilir(nitekim bunlar her seviye için net kriterlerdir). Aşağıda bu şekilde değerlendirilen verilerin bir listesi bulunmaktadır:
-Kaleyi bulan şut
-Kaleyi bulmayan şut
-Direkten dönen şut
-Gol
-Boş alanlara yapılan koşu
-Başarılı top sürme
-Başarısız top sürme
-Top çalma
-Kurtarış
-Anahtar pas arası
-Orta
-Diyagonal pas
-Geriden pas
-Ekstra hücum pası
-Anahtar pas
-Ceza sahası içine kullanılan duran toplar (Korner veya serbest vuruş)
-Kalecinin pası (Hücuma yönelik olmayanlar sayılmaz)
-Kalecinin müdahalesi
-Kontra ataklar
InStat tarafından geliştirilen algoritmaya göre oyuncunun kendisinin, takım arkadaşlarının ve rakiplerinin yaptığı hareketlerin niteliği, Ölçümlenmiş Maç Seviyesi Katsayısını oluşturur. Böylece oynanan oyunun kalitesi arttıkça oluşan katsayı da yükselecektir. Katsayı aynı takımda forma giyen farklı oyuncular için fazla değişiklik göstermeyecektir.
Maçın sonucu da Indeks’in son halini %1-2 oranında etkileyebilmektedir. Aynı etki Maç Seviyesi Katsayısı hesaplamasına da dahil edilmektedir.
Nihai Formül
Birinci başlık altında açıklanan şekilde hareketler için katsayıları ve Maç Seviyesi Katsayısını alındıktan sonra, bunlara İndex 220 değeri de katılarak kendi aralarından çarpılmaktadır. 220 değeri, çeşitli şampiyonalar ve liglerde Indeks’in en başarılı ve yeterli derecelendirilmesi için tecrübelere dayanarak belirlenmiştir. Bu değerin analiz edilen her maç ve oyuncu için sabit olduğunu belirtmek gerekir.
InStat Index: Hareket Katsayıları*Maç Seviyesi Katsayısı*220
Futbol Akademi olarak önümüzdeki haftalarda bu Indeks’lere göre en verimli futbolculardan oluşan infografikler paylaşmaya devam edeceğiz.
