Galatasaray geçen sezon Okan Buruk’la çıkılan yolculukta çeşitli denemeler sonrasında 4-2-3-1 dizilişinde ligin ilk yarısının ortasında sağ önde de Rashica’nın da formayı alması ile sol bek deki ufak dokunuşlar hariç kadrosunu ve oyun şablonunu oturtmuştu. Bununla birlikte Süper lig yakın tarihinde ki en dominant şampiyonluklardan birini kazandı. Yeni sezon için herkes nokta atışı bir kaç transfer beklerken sarı-kırmızılıların transfer sezonunu çok hareketli geçti. Bunun altında yatan muhtemel sebep Şampiyonlar liginde ve ligde iddialı bir kadro kurmak dışında geçen sezon kazanılan maçlarda özellikle kapanan takımlara karşı zorlanan maçlardı. Geçen sezon üst seviye yapılan ön alan baskı oyunu yanında o seviyede olmayan set oyun gücü yine de takımı en çok üretken yapan istatistik üretmesine engel olmadı. Buna karşın Zaha, Ziyech ve Tete gibi ön tarafa yapılan maliyetli transferlerle geçen sene kurulan sisteme güncelleme getirilmiş oldu.
Yeni transferlerle Mertens ilerleyen yaşı ile birlikte kenara gelen isim olurken sol kanat Zaha’ya bırakıldı. Daha önceki yazımda da bahsettiğim gibi Zaha son sakatlığına kadar olumlu sinyaller vermişti. Yukarıda görülen gibi bir çok pozisyonda kilit paslarla takımın hücum gücüne katkı sağlarken takım savunmasına ekstra yük getiren bir oyuncu. Buna belki de kendini hemen takıma kanıtlama çabasından ekstra dribling denemeleri top kayıplarına neden olabiliyor.
Zaha’nın Avrupa maçlarında ve kapanan savunmalara karşı beklenen performansı verememesi onun geldiği günden beri istediği forma ulaşamaması ile birlikte oyun kurgusunun da ona yardımcı olmaması önemli. Son dönemde kapalı savunmaya karşı özellikle Pendikspor karşılaşması ilk yarısı ve Kophenag deplasmanında sorunlar yaşandığı net şekilde gözlemlendi. Yukarıda Kophenag karşılaşmasından bir kaç sekans var. Rakip sürekli en az iki kişi ve arkalarında bir kişinin kademeye gelmesi ile duvar örüldüğünü görüyoruz. Angelhinho ile olan uyumsuzluğu da bu sayısal dezavantajı daha da işin içinden çıkılmaz bir hal almasına neden oldu. İlk pozisyonda Angelinho bindirme zamanlamasını yapamazken Torreira da merkezde pas opsiyonu olmak için uygun açıda beklemeyince Zaha üç kişiye karşı kendini bir challenge içinde buldu. İkinci pozisyonda ise Torreira doğru pozisyonda olmasına rağmen pas tercihi yapmayınca yine top kaybına giden bir aksiyon oluyor. Rakip kalabalık şekilde o alana geldiğinde topu merkeze aktarabilse diğer alanda yakalanacak sayısal üstünlük belki de işlenebilecekti ama ne yazık ki Zaha topu bu alandan çıkarmayı başaramadı.
Yine sol taraftaki bir diğer probleme gelecek olursak sol bek tercihi Zaha’nın oyun planını direk etki ediyor. Okan Buruk’un Kophenag maçı tercihi olarak oyun kurulurken Zaha sürekli beki merkeze çekip Angelinho’ya alan açarken geriden oyun kurarken üstteki gibi paslar hem sağ beke hem sol beke atılarak rakibin üçlü ön hattı kırıldı. Ancak sonrasında merkezde dar alanda kalan Zaha için kendi yeteneklerine hizmet eden bir tercih olmadı. Buna ek olarak orta yeteneği iyi olsa da ön alandaki Kerem, Zaha, Tete ve İcardi dörtlüsünde İcardi dışında hava topu hakimiyeti birisinin olmaması Angelinho’nun kanat ortası aksiyonlarının etkisini minimize etti.
Yukarıda Zaha’nın başarısız olduğu aksiyonları incelerken Zaha’nın etki alanından uzak yada çok kalabalık savunma içinde topla buluşturulduğunu gördük. Burada ise etkili olduğu maçlardan bir kaç sekansı inceleyeceğiz. Alanyaspor maçında sol bekte görev yapan isim Kazım olurken yukarıda görüldüğü gibi daha çok iç koridorda ve geride konumlanarak hem pas opsiyonu hemde savunma önlemi olarak kalıyor. Bu aynı zamanda rakip kanat oyuncusunu Zaha’dan uzak tutup onu tehlikeli açık alanda birebir ve geniş alanda topla buluşmasını sağlıyor. Zaha’nın bir diğer etkili olduğu ve iki gol attığı Kasımpaşa maçında da sol bek oynayan ismin daha geride konumlanan Abdulkerim olmasının da tesadüf olmadığını belirtmek gerekir. Ara transfer döneminde sol bek alınacağı resmi ağızlardan zikredilmişken Zaha’nın dış koridoru kullanmasına katkı sağlayacak ve onun savunma zaafını da hafifletecek bir isim olması Galatasaray’ın oyun planı açısından kritik olacak gibi görünüyor.
Kanat oyun kurulumunda merkezin kullanımı
Galatasaray Kophenag maçında özellikle de golü yedikten sonra şuursuz bir yerleşmiş savunmaya orta açma silsilesine girdi. Yukarıda görülen ilk pozisyonda Abdulkerim Bardakçı uzak mesafeden orta girişiminde bulunurken merkezde hiç bir oyuncu olmadığını ve 3-7 gibi anlamsız bir dizilişde durduğu görülüyor. Merkezdeki alanda yeterli oyuncu olmaması hem gereksiz ortalara mecburiyet getirirken dönen toplarında sürekli Kophenag’da kalmasına ve atak devamlılığının kurtulamamasına neden oldu. Diğer pozisyonda ise sağ tarafta bir üçgen kurulup pas yapıldıktan sonra merkezdeki alanda kimseyi bulamaması ve 2v5 sayısal dezavantajla imkansız bir bölgeye orta yapılması yine takımın yerleşim problemini net şekilde gösteriyor.
Aynı durumun bir benzerini de Pendikspor maçında görüyoruz. İlk pozisyonda takım sağ kenarda bir üçgen kurup rakibin üç oyuncusunu bu bölgeye çekmişken merkezde Torreira doğru şekilde pozisyon alıp pas opsiyonu oluyor. Ancak Tete burayı görmeyip içeriye aceleci bir orta açma girişiminde bulunuyor. Diğer iki pozisyonda ise Nelsson ve Oliviera Ziyech’e kısa pas atmak yerine yine karanlığa kurşun sıkarak yerleşik savunmaya karşı orta açıyor.
Mertens ve Ziyech’in set hücumlarına etkisi ve Zaha’nın da etkinliğini arttırmaları
Geçen sene Galatasaray’ı oyun kurarken 2. bölgeden 3. bölgeye taşıyan ismin genelde Oliviera ve bloklar arasına girip bağlantıyı yapan isimlerin ise Mertens ve kanattan merkeze devrilen Kerem olduğunu görüyorduk. Ancak Mertens’in olmadığı denklemde markaj altındaki Kerem’in aynı başarıyı gösteremediği ve Zaha’nın da o alana yardıma gelmemesi sebebiyle bu sene oyun daha çok sağ taraftan kuruluyor. Bunda Boey’in varlığı önemli. Muslera’dan başlayan ataklarda uzun diagonal pasların genelde tercih edildiği isim oluyor. Çok iyi bir pas kalitesi olmasa da topu saklayabilmesi ve top kontrol yeteneği ile atakları başlatan isim oluyor. Önünde oynayan Ziyech’in ve oynuyorsa Mertens’in bundan sonraki kısımda önemi çok daha mühim oluyor. İki oyuncunun birden kadroda olmadığı maçlarda Galatasaray derinde savunan rakibine karşı sıkıntı yaşıyor. Mertens sürekli sağ iç koridora yaklaşıp boş koşular ile savunmayı zedelerken Ziyech de çizgiden merkeze ve savunma arkasına attığı paslarla oyun kurulumunu sağlıyor. Buna ek olarak Kaan Ayhan da oynadığı zaman bu bölgeye gelip üçüncü veya dördüncü oyuncu olarak atak olgunlaştırılmasına katkı sağlıyor. Zaha da bu bölgeden gelişen hücumlar sonrası merkeze daha sonrasında sol tarafa akan oyunda daha ciddi bir tehdit olabiliyor.
Yukarıda bahsettiğimiz Zaha etkinliği konusuna iyi bir örneği Kasımpaşa maçında görebiliyoruz. Kaan, Ziyech, Boey, ve İcardi ile kanatta bir dörtgen oluşuyor. Sonrasında merkezde demarke kalan Kerem’i Ziyech akıl dolu bir pasla buluşturuyor. Bu esnada üstte Abdülkerim’in geride kalıp hem savunma önlemi hemde rakip kanadı Zaha’dan uzakta tutan isim olduğu görüyoruz. Sonrasında topla buluşan Kerem aktif alanda Zaha’yı topla buluşturunca Zaha tam da istediği birebiri yakalayıp tehlikeli bir atak geliştiriyor.
Yine aynı maçtan başka bir sekansta Boey topu aldığında çizgiye inen Ziyech’i gördüğünü ve alana yaklaşan Kaan’ın bir pas üçgeni oluşturduğunu ve bunu yaparken rakip merkez oyuncuyu kendisiyle getirerek merkezi boşalttığını görüyoruz. Sonrasında Ziyech yine ölçülü bir pasla boşalan alana koşan Boey’i topla buluştururken Kerem dışarda pas opsiyonu olup atağı sol tarafa yönlendirmek için bekliyor. Sonrasında pas hatası yapsa da bu sekansta son pas hariç tüm organizasyonun doğru şekilde işlediğini görebiliyoruz.
Burada da sorunlu giden set hücum performansı sonrası pozisyon bulmakta zorlanan Galatasaray Kophenag maçında sonradan Ziyech ve Mertens’i sahaya sürüyor. Maçın devamında da çok etkili olunduğunu söyleyemesek de aklı başında gerçekleşen hücumların hemen hemen tamamı bu andan sonra gerçekleşti. İlk pozisyonda Ziyech iç koridora Mertens çizgiye geçerken Boey’le birlikte üçgen oluşturup rakip üçlü ile eşleşiyorlar. Asist zone olarak isimlendirilen ceza sahası yan çizgisi ile kale sahası yan çizgisi arası koridordaki boşalan alana koşu yapan Bakambu’yu kaçıran Ziyech etkili bölgede takım arkadaşını topla buluşturuyor. Diğer pozisyonda ise Boey çizgide, Ziyech merkezde, Mertens iç koridorda topla buluşarak yine bir üçgen kuruyorlar. Çizgiden koşu atan Boey’i savunma arkasına sarkıtan Mertens yine etkili bir atak başlatıyor. Bu iki atak da başarısız sonuçlansa da doğru şekilde aksiyonlar alındığını söyleyebiliriz.
Pendikspor karşılaşmasının ilk yarısında pasif kalan sarı-kırmızılılarda ikinci devreye Ziyech ve Mertens hamleleriyle başlandı. Oyun buna rağmen çok üretkenliğe gitmedi. Ancak bunda Şampiyonlar liginin de etkisini göz ardı edemeyiz. BU karşılaşmada da Ziyech Boey ve Mertens üçgenlerini burada görebiliyoruz. İki pozisyonda da iç koridora kendisini atan Mertens topla etkili yerde buluşup atağı şekillendiriyor.
Sahada Ziyech’in olmadığı denklemde Mertens’in kesin sahada olması gerektiğini gösteren önemli maçlardan birisi Alanyaspor karşılaşmasıydı. İki gol atmasının yanı sıra takımın ataklarını yönlendiren isim oldu. İlk pozisyonda Barış, ve Boey bağlantısına katılarak yine asist zone’a yaptığı koşuda topla buluşup maçın kilidini açan golün asistini yapıyor. Diğer pozisyonda ise derine çizgiye gelerek rakip kanat oyuncusunu buraya çekip Boey’e koridor açıyor ve sonrasında iç koridordan koşu yapan Barışa gelen top ile Galatasaray topu rakip caza sahasına kadar götürmeyi başarıyor. Mertens oyun zekası ve taktik bilgisi ile takımın hücum aksiyonlarında 3. bölgedeki oyun kurucu rolünü üstleniyor.
Bir diğer Ziyech’in olmadığı ve Mertens’in ileri oyun kurucu rolünü üstlendiği karşılaşma Adana Demirspor karşılaşmasındaki ilk golü inceleyelim. Boey’in Tete’yi topla buluşturduğunda Mertens’in çizgiye çiten dışa çapraz koşusu rakip ön liberoyu manipüle edip merkezi boşaltıyor ve Tete topla bu bölgeye ilerliyor. Kerem doğru şekilde ön çıkıp pas istasyonu oluşturarak Boey’e klas bir asist yapıyor.
Genel olarak değerlendirildiğinde Galatasaray’ın set hücumlarındaki etkinliği için Ziyech ve Mertens’in en azından birisinin sahada olması çok önemli. Bu aynı zamanda sol tarafın da etkinliğini dolaylı olarak arttırıyor. Kerem’in pozisyon yaratma ve girme özellikleri ve geçiş hücumları açısından hızı da Galatasaray için çok önemli. Ancak Kerem’in 10 numara oynadığı maçlarda Ziyech’i zorunlu kılıyor diyebiliriz. Bu karşılaşmalarda Kerem sağ tarafa yaklaşıp üçüncü opsiyon olmaya çalışmasa da en azından merkezde derinde pas opsiyonu olmayı daha fazla denemesi gerekiyor. Bu şekilde Zaha da diğer taraftan olgunlaşan ataklarda ters tarafta topla buluştuğunda ligin üzerindeki çalım yeteneğini daha keskin şekilde sergileyebilir.