Kabaca 150 yıllık tarihi olan futbolun günümüze kadar geçen sürede kurallar açısından pek çok kez evrildiğini biliyoruz.
Peki ya saha içi dizaynları?
Bu yazıda futbolun ana unsurlarından biri olan sahaların dizaynına göz atacağız.
1863 yılında bir grup İngiliz Londra’da bir tavernada futbolun kuralları üzerine konuşmak için toplanmışlardı. Belirledikleri şeyler yalnızca kale direkleri ve sahanın dört köşesinde bulunan korner bayraklarından ibaretti. Daha sonraları futbolun diğer tüm kurallarını belirlemek adına Uluslararası Futbol Birliği Kurulu adında bir oluşum meydana geldi fakat ismindeki uluslarlarası ibaresine pek takılmamak gerek zira kurum tamamen İngilizlere aitti.
1880’lere gelindiğinde artık futbol ciddi anlamda modernleşmiş ve FA Cup organize edilmeye başlanmıştı. Profesyonelleşme 1895’te kabul edildi ve lig usulü futbol da 1888 yılında başlamış oldu. Fakat tüm bu gelişmelere rağmen saha içinde 1891 yılına kadar herhangi bir çizgi bulunmuyordu. Bu anlamda her şey 1891’de orta yuvarlağın futbola girmesiyle değişti.
Orta Yuvarlak ve Penaltı Noktaları
İnsanlar daire şeklini bir çok şeyin sembolü olarak görüyorlardı. Gayet pratik de bir semboldü. Doğada diğer geometrik şekillere nazaran daha fazla görünen bir semboldü. Bu da insanlara orta sahada bir dairenin bulunması fikrine dair ilham vermiş oldu.
Kaleciye ait bölge “B” harfini andıran bir şekil olarak çiziliyordu. Penaltı noktasının icadından önce penaltılar yaklaşık 12 yard mefaseden (10,97 Metre) herhangi bir noktadan kullanılıyordu. 1902’ye kadar ceza sahası, kaleciye ayrılan bölge ve penaltı noktası bugünkü gibi çizilmemişti. “Ceza yayı” veya “D” diye tabir ettiğimiz bölge ise 1937’ye kadar futbol literatüründe henüz yer etmemişti. Futbola olan tutku o kadar yüksek seviyeye ulaşır ki 1889 yılında Liverpool şehrinden Brodie adında bir mühendis tarafından kalelerdeki fileler icat edilir ve Mersey tüneli, New Delhi şehrinin planlaması gibi projeleri olan Brodie daha sonra yaptığı açıklamada en çok bu filelerin icadından gurur duyduğunu belirtir.
Sahaların uzunlukları konusunda da bir hayli yol kat edildi. 1897 yılında, ilk zamanlar yaklaşık 200 yard (182.88 metre) uzunluğa sahip olan futbol sahalarının elverişli olmadığına kanaat getirildi ve maksimum saha uzunluğunun 130 yard (118.87 metre) olmasında karar kılındı (Günümüzde saha boyutları değişiklik gösterse de en bilinen statlar 115×74 yard (105×68 metre) ölçülerine sahiptir). Yine yaklaşık bu tarihlerde 90 derecelik korner noktaları zorunlu hale getirildi.
İşte böyle evrelerden geçti bugünkü mükemmelliğine kavuşuncaya dek futbol sahaları. Son dönemlerde bu konu üzerine herhangi farklı bir teori ortaya atılmadığı için aslında pek çoğumuz bu konu üzerine çok fazla düşmeyiz. 150 yıllık tarihe sahip olan bu güzel oyun bize ulaşıncaya dek bir çok alanda hayli evrildi aslında ve doğrusu bu anlamda mükemmelliğe ulaşmak epey zaman almış.
Kaynak: FIFAWeekly