Pazar akşamı Süper Lig’in 2021-2022 sezonunun son derbisi oynandı. Ligin şampiyonu belli olsa da bu maç, derbinin iki tarafı için de formalite maçı değildi. Ev sahibi Beşiktaş yeni teknik direktörüyle beraber çıkış yapmak, Fenerbahçe ise sezonu 2. tamamlayarak Şampiyonlar Ligi elemeleri için bilet almak istiyordu. Bu nedenle hem takımlar hem de takımların taraftarları maça oldukça motive olmuştu.
Maç, futbolseverleri oyun anlamında tatmin etmeyen bir maçtı. Zaten topun oyunda kaldığı süre de ortalama bir futbol maçına göre fazlasıyla düşüktü. Takımlar hem saha içi hem de saha dışı etmenler nedeniyle topla fazla oynayamadılar ve iki takım da çokça şans pozisyonu buldu. Bu pozisyonların yanında 2 tane de penaltı olan maçta taraflar sahadan 1-1’lik beraberlikle ayrıldılar.
Maçı global iş ortağımız Metrica Sports’un geliştirmiş olduğu Play yazılımı ile birlikte analiz edeceğiz.
İlk 11’ler
Fenerbahçe’nin 7 oyuncusu eksikti. Bu durum İsmail Kartal’ı -normal olarak- oldukça zorladı. Fenerbahçe’nin ideal savunma 4’lüsünün 3’ü ilk 11’de değildi. Sağ bekte Nazım görev alırken, savunmanın merkezinde hem Kim Min-Jae’nin hem Szalai’nin hem de Serdar Aziz’in yokluğu nedeniyle Tisserand ve Novak görev aldı. Novak’ın stoper olarak performansı Pereira döneminde 3’lü savunmada görev alırken bile yetersizdi. Derbide Novak savunmanın merkezinde daha da fazla zorlandı. Beşiktaş’ın kazandığı 2 penaltıda da Novak’ın payı bulunuyordu.
Orta sahanın merkezinde Crespo’nun yokluğunda Gustavo ve Zajc bulunuyordu. Özellikle savunmada Mert Hakan da geriye yaklaşıp merkezi 3’lüyordu. Bu nedenle Fenerbahçe’nin derbide tam olarak 4-2-3-1 şeklinde dizildiğini söyleyemeyiz. Hatta mutlaka bir dizilim söylememiz gerekirse Fenerbahçe’nin dizilimi 4-3-3’e daha yakın bir dizilimdi.
Maçın hikayesi ve İsmail Kartal’ın açıklamaları
İki takımın da eksikleri olmasına rağmen takımlar oldukça yüksek bir tempo ile oynamaya çalıştı. İki takım da sete oturmak yerine direkt oyunu tercih edince sık sık top kayıpları oldu. Hava toplarının ve ikili mücadelelerin önemi arttı. Takımlar hızlıca karşı pres yapabilmek için oyunu oldukça daralttı.
Fenerbahçe maçın başında bir korner vuruşunun ardından gelen bir şans golüyle öne geçti. Golden hemen sonra Beşiktaş da bir şans penaltısı bulsa da Batshuayi penaltıyı gole çeviremedi. Maçın ilk 10 dakikasında oyunun sıkça durması nedeniyle takımlar oyun planlarını tam olarak sahaya yansıtamadılar.
Yukarıda bahsettiğim gibi topun oyunda çok az kaldığı oldukça atipik bir maç izledik. Topun oyunda kalmadığı bir maçın tam olarak incelenmesi de elbette zor. Fakat yine de İsmail Kartal’ın maç sonu açıklamalarının, maçın teknik ve taktik olarak incelenmesinde bize bir rehber olabileceğini düşünüyorum.
…Beşiktaş kendi taraftarının coşkusuyla çok sert oynadı. 55. dakikaya kadar oyun oynamamıza, pas yapmamıza izin vermediler. İlk yarı bu baskıyı kıramadık…
Beşiktaş, yeni teknik direktörü Valérien Ismaël ile beraber pres temelli bir oyun oynamaya başladı. Beşiktaş’ın toplu oyundaki birçok dinamiği henüz tam olarak oturmasa da ön alan presindeki oyun dinamikleri oturmaya başladı. Kendi taraftarının önünde Beşiktaş, Fenerbahçe’ye yoğun bir ön alan presi uyguladı. Fenerbahçe bu prese tam anlamıyla yanıt veremedi. Bunda elbette Fenerbahçe’nin kadrosunun eksik olmasının da büyük payı vardı.
Yukarıdaki pozisyonda Fenerbahçe’nin saha içi yerleşimindeki sorunlarından birini görüyoruz. Aslında Fenerbahçe, İsmail Kartal döneminde çizgiden oyun kurulumunda oldukça yol kat etti. Özellikle sağ çizgideki rotasyonlar Fenerbahçe’nin toplu oyundaki en büyük silahlarından biri. Fakat eksikler nedeniyle dizilimin dahi değişmesi elbette Fenerbahçe’nin saha içi yerleşimini de etkiledi. 49. dakikadaki oyun kurulumu esnasında top Nazım’dayken İrfan sağ kanattan içe yaklaşıyor fakat çizgide oyunu genişleten kimse olmadığı için Beşiktaş savunması Nazım’ın İrfan’a attığı pası rahatlıkla kesiyor.
…Geçiş oyunumuzda Serdar Dursun önemli bir oyuncu olduğu için bekledim, devre arasında da uyardım. ’Rakip her ne kadar sert oynasa da biz kendi oyunumuzu oynamalıyız’ dedim oyunculara. Serdar 3’üncü bölgeden 2’nci bölgeye gelebilseydi daha iyi bağlantı kurabilirdik. Yapamıyorsunuz bazen ve yapamayınca da bu şekilde oluyor. Bu güne kadar istenileni yaptığı için kredisi vardı…
Serdar Dursun’un bağlantı görevinin Fenerbahçe için ne kadar önemli olduğundan önceki haftalarda da bahsetmiştik. Beşiktaş karşısında Fenerbahçe, Serdar üzerinden bağlantı kurmakta zorlandı. Serdar Dursun maç içerisine bağlantı için derine inmekte birçok kez gecikti. Derine inip bağlantı oluşturmaya çalıştığında da yeterince başarılı olamadı.
Yukarıdaki pozisyonda top Nazım’a geldiğinde Zajc’ın Nazım’a yaklaştığını görüyoruz. Zajc’ı marke eden oyuncunun pozisyonunda ayrılmasıyla beraber, Beşiktaş’ın orta sahası hattının arkasında alan açılıyor. Fakat Serdar bu alana hareketlenmekte gecikiyor ve Beşiktaş kaptığı top ile tehlikeli bir pozisyona giriyor.
Fenerbahçe’nin savunma performansı da istenilen düzeyde değildi. İsmail Kartal, Crespo’nun yokluğunu savunmada orta sahanın merkezini kalabalıklaştırarak çözmeye çalıştı. Geçtiğimiz haftalarda rakibini 4-4-2 şeklinde karşılayan Fenerbahçe, Beşiktaş’ı 4-1-4-1 (4-3-3) şeklinde karşıladı. Böylece Gustavo’nun dinamizminin yetersizliği de tolere edilebilecekti. Zajc ve Mert Hakan, Beşiktaş’ın orta sahaları Emirhan ve Josef ile eşleşirken Gustavo da hatların arasını (özellikle topa yakın olan tarafı) korudu. Yukarıdaki resimde Gustavo’nun derine inen Ghezzal ile eşleştiğini görüyoruz.
Fakat Gustavo hatların arasını korumakta yeterince başarılı olamadı. Beşiktaş’ın 2. penaltısını kazandığı ve golü bulduğu pozisyonda Larin derine indi. Larin topa yakın olan taraftaydı yani Gustavo’nun Larin’e daha yakın olması gerekiyordu. Fakat Gustavo, Larin’e uzak kaldığı için Ferdi prese çıkmak zorunda kaldı. Ferdi boşalttığı alana Kenan Karaman hareketlendi ve Beşiktaş uzun top ile rahatlıkla savunmadan çıktı. İsmail Kartal bu pozisyondan sonra Gustavo’ya tepkisini belli etti.
… 55. dakikaya kadar oyun oynamamıza, pas yapmamıza izin vermediler. İlk yarı bu baskıyı kıramadık. Daha sonra baskıyı kırıp, sakin kaldık. Bu sefer ise pozisyon üretemedik…
55. dakikadan sonra rakip sahaya daha rahat yerleşen bir Fenerbahçe izledik. Bunda devre arası konuşmaların, maçın stresinin biraz daha hafiflemesinin etkisi olabilir. Fakat Beşiktaşlı oyuncuların yorulmasının da bu durumdaki etkisini göz ardı edemeyiz. Yine de sebep her ne olursa olsun Fenerbahçe bu dakikadan itibaren toplu oyundaki etkinliğini biraz daha artırmaya başladı. Örneğin yukarıdaki pozisyonda Mert Hakan çizgiye doğru açıldığını, İrfan Can’ın merkeze yaklaştığını, Nazım’ın savunmanın arkasına ve iç koridora doğru bir koşu attığını görüyoruz. Sağ kanattaki bu rotasyon Fenerbahçe’nin İsmail Kartal döneminde sık kullandığı rotasyonlardan biri.
Fenerbahçe’nin maçın başından itibaren uzun top planları da vardı. Fakat bu planı da ancak maçın ilerleyen bölümlerinde net bir şekilde görebildik. Yukarıdaki pozisyonda top Tisserand’dayken Zajc’ın Tisserand’a yaklaştığını ve görüyoruz. Josef’in Zajc’ı takibiyle açılan alana Mert Hakan hareketleniyor. Beşiktaş’ın merkezindeki diğer isim olan Emirhan alanını bırakıp Mert Hakan’ı takip edemediği için Welinton prese çıkıyor. Böylece Nazım’ın gönderdiği uzun topta Fenerbahçe 2’ye 2 bir pozisyon buluyor.
Sonuç
Fenerbahçe aldığı 1 puanla 2.lik yarışındaki avantajını artırmış ve yenilmezlik serisini de devam ettirmiş oldu. 7 oyuncunun eksik olduğunu da düşündüğümüzde alınan 1 puan Fenerbahçe için neredeyse altın değerinde. Derbideki oyun taraftarların bir kesimini memnun etmese de tam anlamıyla eleştirebilmek de pek mümkün değil. Çünkü İsmail Kartal’ın sahaya süreceği 11 dışında yapabileceği hamle imkanı da fazla değildi. Mutlaka bir eleştiri yapmamız gerekirse, oyun dinamiklerinin işleyen kısımlarını kaybetmek pahasına diziliş ve sistem değişikliği yapılmayabilirdi. Fakat hem yapacağımız bu eleştiri oldukça farazi olur hem de yapılan değişikliğin nedeni de oldukça anlaşılır.
Kaynak: Maçkolik
Sizler de dilerseniz Play analiz programını ücretsiz olarak aşağıdaki görsele tıklayarak indirebilirsiniz.
