Çinliler tarih boyunca zekâları küçümsenemeyecek bir millet olmuşlardır. Futbola bu denli büyük girişleri de küçümsenemeyecek bir giriş. Ne Türkiye Ne Birleşik Arap Emirlikleri bu amaçla büyük transferler yapmıyor. Çin’in amacı emekli pazarı olmak değil, bir hayali gerçekleştirmek.
Ekonomi Tarihi
1980li yıllara kadar kapalı ekonomi sistemiyle özel teşebbüslere yer vermeyen Çin, o tarihlerde tekrar özel teşebbüslere izin vererek ekonomisine ivme kazandırmaya başladı. Özellikle 2001 yılında 15 yıldır süre gelen Dünya Ticaret Merkezi üyeliği müzakerelerini tamamlayıp, uluslar arası ticaret kurallarına uyacağının sözünü verdi. Bu söz ve üyelikle beraber bir anda büyük bir gelişme sağlayan Çin ekonomisi şuan da dünyada ki en büyük 2.ekonomi olarak görülmektedir.%10 civarında ki kalkınma hızı ile önümüzde ki 10 yıl içinde de ekonomi alanında 1 numaraya yerleşmesi beklenmektedir.
Çin Başkanı XiJinping ve Futbol
Çin Devlet Başkanı olarak görevde bulunan Xi aynı zaman da sıkı bir Manchester United taraftarıdır. City, Chelsea gibi kulüplerin Araplara, Ruslara satılması ile birlikte bu United sevdası da doğal olarak farklı algıları peşinden getiriyor. Fakat XiJinping ‘in en büyük hayali Dünya Kupasının Çin’de yapılmasını sağlamaktır. Özellikle Çin Milli Takımının son 3 Dünya Kupasında yer alamaması da Xi’yi bu konuda büyük yenilikler yapmaya itmiştir.
Xi bu hayalini gerçekleştirmek ve Çin futbolunun da dünya pazarında olmasını sağlamak için alt yapı çalışmalarına çoktan başlamış bile. Çin’de şuanda 10.000 futbol okulu mevcut ve Çin Futbol Federasyonuna özerklik verilmiş durumda. 10 yıl içinde Çin’de ki futbol okulu sayısının 50.000 olması hedefleniyor.
Futbol Kültürü
Çin’de her hafta sonu 2 veya 3 Premier Lig maçı yayınlanıyor ve ortalama izleyici sayısı 300 milyonu buluyor. Çin’li iş adamları zaten M.City ve Atletico Madrid’de hisse sahipleri, zamanla Avrupa’da daha fazla kulüpte daha fazla hisse mantığı ile bu sayıyı artırmaya çalışıyorlar.
Her Takımda En Az 1 Çin’li Oyuncu
Çin’in en büyük şirketlerinden olan LEDMAN Portekiz 2.Liginin sponsoru oldu. Sponsorluk bedelleri bi yana anlaşmanın en dikkat çeken yanı LEDMAN şirketinin sponsorluk şartı. LEDMAN gelecek sezondan itibaren başlayacak olan sponsorluk anlaşması için Portekiz 2. Liginde her takımda en az bir Çin’li oyuncu bulunmasını ve Çin’li 3 yardımcı antrenör olmasını istedi. Yani Portekiz 2.Ligi Çin Bayrağı altında geçecek diyebiliriz. LEDMAN’nın aynı zamanda liginde ismini değiştirerek “LEDMAN PROLİGA” yapması bekleniyor.
Tv Gelirleri ve Bütçe
Çin’de futbola yapılan yatırımlar bunlarla da sınırlı değil. Tv gelirleri inanılmaz bir boyutta artırıldı. Geçen seneye göre takımlar bu sene tv gelirlerinden alacağı oran 24 kat arttı. 2015 yılında ÇinPremier Liginde ki 16 kulübün toplam bütçesi 570.000.000euro. Gelirler ve yatırımlar öylesine ciddi boyutlara ulaşmaya başladı ki Çin’in en büyük bankalarından CİTİC BANK ve Çin Medya Sermaye Fonları Manchester City’nin sadece %13ünü satın almak için 400.000.000 dolar ödedi. Yine diğer bir örnek ise emlak grubu WANDA ‘nınAtletico Madrid’in %20 hisseleri için 45 Milyon Euro ödemesi.
Yatırımların Stadyumlara Etkisi
Geçen sene stadyum seyirci sayısı yıllık ortalama 19.000 iken bu sene itibarı ile ortalama 22.850 kişiye ulaşmıştır. Ortalama oranın 3.200 artması gerçekten çarpıcı bir rakam. Son dönemde sıkça duyduğumuz transferler ile gelecek sezon seyirci ortalamasının patlama yapması kaçınılmaz görünüyor.
Analiz & Amaç
Toplanan veriler ve bu rakamlar aslında bizi birçok şeyi göstermektedir. Özellikle göstermesi gereken şey Çin’in futbolu adeta bir devlet politikası gibi benimsemesi ve bunun üzerine çok ciddi hamleler yapmasıdır. Büyük şirketleri ve tüm iş adamları bu projeye ciddi kaynaklarla destek vermekte ve akılcı yatırımlar yapmaktadır.
Göstermediği tek şey ise Çin bu transferleri ne Türkiye ne Birleşik Arap Emirlikleri popülaritesiyle yapmadığıdır. Bir amaç uğruna bu paralar ve transferler yapılıyor. O amaç ise Çin’li futbolcuların rekabet etmesi, rekabet ortamının yaratılması, rol model çalışması. Ligin ve futbolun daha cezbedici olmasıyla açılan 10.000 futbol okulunda yetişen gençlerin Avrupa’ya transferi.
Çin ekonomide nasıl 2. Konumdaysa ve bu bir başarı öyküsüyse futbolda da aynı titizlikle bir amaç uğruna çalışıyorlar. Meyvelerini çok kısa sürede vereceği ise aşikâr. Sadece LEDMAN şirketinin yapmış olduğu bu sponsorluk anlaşması bile amacı çok açık belli ediyor. Çin hem futbol ekonomisine giriş yapacak hem de gençlerinin önünü açacak, onları Avrupa’ya yönlendirecek. Alibaba gibi şirketler de bu amaç doğrultusunda çeşitli yatırımlarını yapmakta ve sponsorlukları ile kulüpleri güçlendirmekte. Artık Çinli gençler de Avrupa’ya bu yolla açılıp İngilizce bilen Çinliler arasına katılacaklar. Çinli ve İngilizce bilen insanların günümüzde nerde olduğu ise aşikar.
Yani özetle Ersan’ın 7 milyona, Teixeira’nın 50 milyona, Martinez’in 42 milyona transferleri sadece sansasyonel haber yaratma amacında değil aynı zamanda bir amaç için, gençler için ayrılmış büyük yatırımlar. Bu sayede Çin önümüzde 10 yıl içinde Avrupa futbolunda hem birçok vatandaşını 5 büyük ligde önemli yerlere taşıyacak, hem de bu futbol pastasında önemli bir dilimde kendisine almış olacak.
Türk Futbolu Nasıl Kurtulur sorusunun yıllardır cevabını arıyoruz ama maalesef gelişen dünyada ne gibi yatırımlar yapıldığını da görmezden geliyoruz. Çinlilerin bir atasözüyle yazıyı noktalamakta yarar var; Yavaş gitmekten korkma,öylece durmaktan kork!…
Kaynak: LesEchos Gazetesi, Lemonde.fr, Thibault Henry