Fenerbahçe hafta içi kazanılan Giresunspor maçının ardından zor geçmesi beklenen Hatayspor deplasmanında, beklentinin aksine işlerin yolunda gittiği bir maç çıkardı ve 2-1 kazandı. Beşiktaş’ın ve Trabzonspor’un puan kaybettiği haftada Fenerbahçe bu galibiyetle, haftayı da lider tamamlamış oldu. Önceki maçların aksine topla daha az oynayan Fenerbahçeli oyuncular, pozisyon zenginliği konusunda ise ligdeki en iyi maçlarından birini oynadılar.
Maçı global iş ortağımız Metrica Sports’un geliştirmiş olduğu Play yazılım ile birlikte analiz edeceğiz.
İlk 11’ler ve bazı veriler
Fenerbahçe’de özellikle savunmadaki eksikler dikkat çekiyordu. Tisserand’ın ardından Serdar Aziz’in de sakatlanmasıyla savunma 3’lüsünde kimlerin oynayacağı merak ediliyordu. Aslında maça çıkan savunma 3’lüsü beklenmeyen bir 3’lü değildi. Fakat sağ stoperde sol ayaklı Novak’ın oynaması bir sürprizdi. Kanat beki olarak solda Muhammed’i, sağda ise Ferdi’yi tercih eden Pereira, önde Mesut ve Pelkas’ı yedek bırakarak Berisha-Valencia-Rossi 3’lüsüne şans verdi. Merkezde ise Gustavo her zamanki yerini alırken, Gustavo’nun yanında Giresunspor maçında olduğu gibi Mert Hakan vardı. Mert Hakan – muhtemelen sarı kartından dolayı – oyundan erken çıksa da özellikle ilk yarıda etkili bir performans sergiledi.
Futbol Akademi Scouting (FAS) tarafından hazırlanan “Top hakimiyeti kalitesi” grafiğinde oldukça şaşırtıcı veriler var. Sivasspor maçını açıkladığımız yazıda bu istatistikten biraz bahsetmiştik.
Hatayspor maç boyunca topa sahip olan taraftı. Nitekim bu durum istatistiklere de yansımış durumda. Hatayspor’un topla oynama oranı %62. Şaşırtıcı olan veri ise “Top Hakimiyeti Kalitesi” istatistiği. Fenerbahçe’nin top hakimiyeti kalitesi %57. Yani Fenerbahçe rakibinin neredeyse yarısı kadar toplu aksiyona girmesine rağmen topla rakibinden daha fazla kaliteli aksiyon üretti. %38 top hakimiyetinden %57 top hakimiyeti kalitesi üretilmesi her zaman denk gelebileceğimiz bir veri değil. Bu veriden Fenerbahçe’nin maç boyunca hem rakibinin oyununu bozmakta hem de kendi oyununu oynamakta ne kadar etkili olduğunu anlayabiliriz.
Gol beklentisi istatistiği de bunu doğruluyor. Fenerbahçe maç boyunca 2.62 gol beklentisi üretirken, Hatayspor 0.58 gol beklentisi üretebildi.
Fenerbahçe maçın önemli bir bölümünü savunmada geçirdi. Sarı-Lacivertliler topu kaptığında ise efektif kontrataklar yaptılar. Bu nedenle Hatayspor maçı, Fenerbahçe’nin savunma organizasyonunu incelemek için en doğru maçlardan biri olabilir.
Fenerbahçe’nin savunma organizasyonu
Fenerbahçe önceki maçlarında zaman zaman rakiplerine ön alan presi yapsa da Hatayspor maçında rakibini daha çok orta blokta karşılayan bir Fenerbahçe izledik. Fenerbahçeli oyuncular rakip stoperlerin ve stoperlerin arasında giren oyuncuların top kullanmasına izin verdi. Rakibini 5-2-3(veya 3-4-3) şeklinde karşılayan Fenerbahçe’nin ön 3’lüsü birbirine yakın bir şekilde pozisyon aldı. Bu şekilde merkezi etkili bir şekilde kapatan Fenerbahçe rakibini çizgiye yönlendirdi.
Orta saha ikilisi ise Hatayspor’un merkezdeki opsiyonlarını marke ediyordu. Böylelikle Hatayspor’un merkezdeki tüm topu ilerletme opsiyonları kapatılırken, Hataysporlu oyunculara çizgiden başka opsiyon bırakılmıyordu.
Rakip çizgiye yönlendirildikten sonra, Guardiola’nın tabiriyle “dünyanın en iyi defans oyuncusu” olan taç çizgisinin de yardımıyla, rakibin alanı daraltıldı. Öncelikle Fenerbahçe’nin kanat beki rakibin çizgide topla buluşan oyuncusunu karşılayarak topun ilerlemesini engelledi. Orta saha ikilisi yine merkezi kapattı. Ön 3’lü ise geriye pas opsiyonlarını kapattı. Fenerbahçe bu pres tuzağını sezonun başından beri sıkça kullanıyor.
Bu savunma organizasyonunda Fenerbahçe’nin ön 3’lüsünün birbirine yakın konumlanmasının, rakibi çizgiye yönlendirme ve geri pas opsiyonlarını kapatmak dışında, bir sebebi daha var: kontrataklar.
Bir takımın hücum şekli ve diziliminin, o takımın savunması için ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Hücumda dengesiz pozisyon alan takımlar, herhangi bir top kaybında kalesinde çok fazla pozisyon verebiliyor. Çünkü sık sık bahsedildiği gibi bir takımın hücum şekli aynı zamanda savunmanın başladığı şekildir. Yani oyunun evrelerini birbirinden çok keskin sınırlarla ayırabilmek mümkün değildir.
Bu durum takımların savunma şekilleri için de geçerlidir. Bir takımın savunma şekli aynı zamanda topu kaptığı andaki hücuma geçiş şeklidir.
Yukarıdaki pozisyonda Fenerbahçe rakibini çizgiye yönlendiriyor ve rakibin hatalı geri pasıyla tehlikeli bir kontratağa çıkıyor. Bu pozisyonda Fenerbahçe’nin ön hattı birbirine daha uzak konumlanmış olsaydı (örneğin Fenerbahçe rakibini 5-4-1 gibi geniş bir savunma şekliyle karşılasaydı), bu pozisyondaki kontratak daha az tehlikeli olabilirdi. Fenerbahçe dar konumlanan ön 3’lüsü sayesinde fazla hızlı oyunculara sahip olmadan da hızlı kontrataklar yapabildi.
Fenerbahçeli oyuncular orta blok savunması yapsalar da Hataysporlu stoperlerin topla aşırı rahat oynamasına izin vermediler. Fenerbahçe’nin savunma organizasyonunda “pres tetikleyicileri” de dikkat çekti. Bu tetikleyicilerden en fazla öne çıkanı geri paslardı. Rakibin geri paslarında Fenerbahçe’nin ön hattındaki oyuncular topa doğru pres yaparak Hataysporlu futbolcuların topla rahat oynamasına izin vermediler. Bir diğer pres tetikleyicisi de rakibin attığı kötü paslardı. Özellikle kontrol edilmesi zor paslara karşı Fenerbahçeli oyuncular, agresif pres uygulayarak topu kazanmaya çalıştılar.
Korner golü
Fenerbahçe’nin maçta bulduğu 2. gol kornerden geldi. Bu gol aynı zamanda Fenerbahçe’nin bu sezon ligde duran toptan bulduğu ilk goldü. Fenerbahçe’nin korner golünde özellikle Valencia’nın demarke bir şekilde yaptığı kafa vuruşu dikkat çekti.
Korner öncesi ön direkte, arka direkte veya çizgide herhangi bir Fenerbahçeli oyuncu yoktu. Fenerbahçeli 5 oyuncu ceza alanının dışına doğru birbirleriyle yakın bir konumda pozisyon aldı. Bu sayede Hatayspor’un 1’e 1 markajlarını zorlaştırmaya çalıştılar. Bu 5 oyuncu içerisinden öne doğru ilk koşuyu Szalai yaptı. Szalai, uzun boyu ve kafa toplarındaki becerisi nedeniyle kornerin ana hedefi olarak görünüyordu. Fakat Szalai ön direğe doğru yaptığı koşuyu yarıda kesti ve hemen Szalai’nin arkasından Valencia koşuya başladı. Szalai’nin perdelemesi sayesinde altıpasın önünde demarke kalan Valencia, topu arka direkteki Novak’a indirdi. Arka direkte demarke kalan Novak da golü kaydetti.
Mert Hakan Yandaş
Giresunspor maçının ardından Hatayspor maçına da ilk 11’de başlayan Mert Hakan Yandaş, maçın dikkat çeken isimlerinden biriydi. Özellikle geçişlerdeki enerjisiyle öne çıkan Mert Hakan, Pereira’nın ondan istediği görevlerin birçoğunu da başarıyla yerine getirdi.
Ön 3’lüde maça başlayan Berisha bağlantı oluşturmak için sık sık geriye yaklaştı. Rakip savunmacıların Berisha’yı takip etmesiyle açılan alanlara ise genellikle Mert Hakan hareketlendi. Bu çok kez tekrarlanan bir oyun şablonuydu. Nitekim Fenerbahçe’nin ilk golünde de bu şablonu gördük. Hücum geçisinde geriye yaklaşan Berisha’nın alanını dolduran Mert Hakan, Valencia’ya attığı pasla golün hazırlayıcılarından biri oldu.
Mert Hakan hücum geçişlerinde de etkiliydi. Yine Berisha’nın 3. bölgede boşalttığı alanlara sık sık koşu yapan Mert Hakan, aynı zamanda kontra ataklarda ön 3’lüye destek vermekten de geri kalmadı.
Öte yandan Mert Hakan’ın savunma zamanlamalarındaki sorunları da devam ediyor. Nitekim bir zamanlama hatasından dolayı sarı kart gören oyuncu, aslında etkili bir performans göstermesine rağmen 61. dakikada oyundan alındı.
Sonuç
Fenerbahçe bir hafta içinde aldığı 2 galibiyetle liderliğe yükseldi. Fakat bir hafta önce Başakşehir mağlubiyetinin getirdiği aşırı kötümserlik ne kadar yanlışsa, Hatayspor maçının getirmesi muhtemel aşırı iyimserlik de o kadar yanlış olacaktır. Çünkü Fenerbahçe’nin hala devam eden sorunları da var.
Yine de Berisha, Rossi, Crespo gibi yeni oyuncuların oyuna alışması, Mert Hakan Yandaş gibi sezon başından itibaren ikinci planda kalan isimlerin performanslarını yükseltmesi ve sakatların da yavaş yavaş kadroya dönmesi Fenerbahçe için oldukça önemli. Fakat daha da önemlisi – Pereira’nın basın toplantısında dediği gibi – takımın stratejik gücünün yükselmesi. Fenerbahçe sezon boyunca farklı takımlara karşı farklı stratejileri uygulamakta bu denli başarılı olmaya devam ederse, Hatayspor maçı gibi zor görünen birçok maçı, beklenilenden daha kolay kazanabilir.
Sizler de dilerseniz Play analiz programını ücretsiz olarak aşağıdaki görsele tıklayarak indirebilirsiniz.
