2018 FIFA Dünya Kupası son 16 turunda Fransa, rakibi Arjantin’i 4-3 mağlup etti ve çeyrek finale yükseldi. Messi’nin eve döndüğü maçtan geriye Mbappe’nin bahar tadındaki performansı, Bolt’u zorlayan sprint koşuları; Arjantin’in sahada bıraktığı devasa boşluklar ve nihayetinde Fransa’nın etkileyici hızlı hücum performansı kaldı.
Maçtan sonra Mbappe’nin attığı golün videosunu ya da şematik gösterimine denk gelmişsinizdir. Kaleden topu pasla çıkaran hiçbir mavi-beyaz engele kalmadan rakip sahaya geçen pas organizasyonu, Mbappe’nin delici sürati ve hayran olunası tekniğiyle birleşmiş, yıllarca ders diye izletilebilecek bir gole dönüşmüştü. 12,5 saniyede dokuz dokunuşla gelen gol, aslında Arjantin ne yapamadığının da özetiydi.
Maçtan sonra en çok merak edilen şeylerden biri, Fransa’nın Uruguay savunması karşısında ne yapacağı oldu. Arjantin karşısında antrenman golünü Dünya Kupası seviyesinde atmayı başaran Fransa, bunu kendi kudretine mi borçlu; yoksa Arjantin bu kadar mı kötü savunma yapıyor?
Bunun cevabını Fransa – Uruguay maçında bulacağız, ama öncelikle Instat’ın sağladığı verilerle Arjantin-Fransa maçının analizini yapalım.
ORTALAMA POZİSYONLAR
Arjantin açısından dikkat çekici olan, savunmanın ortalama pozisyonları ya da aralarındaki mesafe değil; Arjantin’in takım olarak savunma yapmakla ilgili bir sıkıntısı var… Grup maçlarının istatistiklerinde belki duymuşsunuzdur, Messi turnuvanın en az koşan oyuncusuydu. Bu Barcelona’da olmayan şey değil ama Arjantin’de sorun Messi’nin etrafındaki, açık söyleyelim Messi’nin etrafında olmasını istediği oyuncuların birbirinden kopuk olması.
Ortalama pozisyonlarda da görüleceği üzere savunma hattında görece bir bütünlük ve Mascherano ile Banega’nın desteğiyle kalabalık bir savunma varmış gibi görünse de durum öyle değil. Maçı seyrederken fark etmiş olacağınız üzere Arjantin’de ileridekiler ve geridekiler ayırımı var. Ortalama pozisyonlara net şekilde yansıyan bu ayırım, sahada devasa boşluklara yol açıyor. Hücumcuların daha da hücumcu, savunmacıların daha da savunmacı olduğu Arjantin’de orta sınıf kayboluyor. Böyle olunca da Messi’den bir şey beklemek ya da her şeyi Messi’den beklemek; takımın temeli olması gereken orta sahanın yok oluşunu kapatamıyor.
FRANSA
Hazırlık maçları ve grup maçlarında özellikle üzerinde durduğum ve oldukça kıymetli olduğunu düşündüğüm bir mevzu var. Arjantin karşısındaki ortalama pozisyonlar grafiğinde de görüldüğü üzere Fransa, birlikte hareket etmeyi iyi biliyor. Mbappe’nin birinci bölgede takım savunmasına gelip alan kapattığı ve top çaldığı bir düzenden bahsediyorum. Kante’nin düşmez grafiği, Matuidi’nin çalışkanlığı ve Griezmann’ın da katkılarıyla Fransa, savunmaya yardıma gelen hücumculardan değil, birlikte savunma yapan bir takımdan oluşuyor.
Arjantin’den üç gol yemiş bir takım için Cruyffyen methiyeler düzmek gerçekçi görünmeyebilir. Ama Fransa’da kupaya inanmışlık ve takım olarak düzen içinde birlikte hareket etme duygusu yerleşmiş durumda. Brezilya’dan farklı olarak Neymar’ın bireyselliğine bel bağlamayan, Mbappe’nin düzen sınırları dahilinde doğaçlama yaptığı Fransa, gerektiğinde topu rakibe bırakıp karşı ataklarla ne kadar tehlikeli olabileceğini, gerektiğinde maç temposunu nasıl ayarlayıp oyunu yönlendirebileceğini gösterdi.
Yazının başında belirttiğim üzere şimdi soru, Fransa’nın Uruguay’ı geçip geçemeyeceği. Zira Uruguay’ın turnuvanın en başarılı savunma yapan, rakibi yorup sinirlerini yıpratan ve ilerideki usta ayaklarıyla en etkili ekiplerinden biri konumunda. Bu nedenle Fransa’nın şu ana kadar karşısına çıkan rakiplerden farklı olarak, Uruguay maçı başka bir oyunu oynayıp oynayamayacağını ölçecek. Burada da devreye Griezmann’ın ve Mbappe’nin yaratıcılığı, dar alanda takım olarak Fransa’nın nasıl setlerle Uruguay’ı aşmayı deneyeceği giriyor.
Fransa’nın Uruguay savunmasını aşması için sistemli bir hücum performansı ve sahadaki farkındalığı yüksek doğaçlayıcılara ihtiyacı var. Mbappe bu yetenekleri haiz, Fransa bunu yapmaya muktedir gözüküyor. Ancak Fransa’nın Peru karşısında olduğu gibi tempoyu düşürüp Uruguay’ı topla oynamak zorunda bırakması da mümkün. Bunun için Uruguay’ın açılmasını ve oyuncular arasındaki bağın kopmasını sağlayabilmesi gerekiyor. Bu da paslaşarak oyunu kurmaktan çok Uruguay’ı topla haşır neşir olmak zorunda bırakmakla mümkün olacak.
Uruguay bahsini daha fazla uzatmadan Fransa-Arjantin maçının verilerine dönmek istiyorum.
TOPLA OYNAMA ORANLARI
Az önce Fransa’nın maçlarda tempoyu belirleme yeteneğine sahip olduğunu söylemiştim. 12.5 saniyede gelen gol de aklınızdadır. Topla oynama istatistiklerine baktığımızda iki takım akan oyunda aşağı yukarı aynı sayıda topa sahip olurken sürelerde bir farklılık göze çarpıyor. İki takımın 30 saniye altında süren atak denemeleri yakın sayılardayken 45 saniyeden uzun, top çevirme olarak adlandırabileceğimiz ataklarında farklılık var. Arjantin dokuz kez top çevirerek atak yapmayı denerken Fransa’da bu sayı üç.
Etkinlik ve üretkenlik açısından baktığımızda Arjantin, Fransa’dan katbekat fazla kez rakip sahaya ve üçüncü bölgeye girerken ceza sahasındaki topla ceza sahasına giriş sayıları neredeyse aynı: Arjantin 14, Fransa 12…
ATAKLAR
Fransa turnuvaya kadar gollerinin neredeyse %50’sini merkezden geliştirdiği ataklarda buluyor ya da doğrudan doğruya merkezden buluyordu. Turnuvada grup aşamasında ise zorlayıcı rakip savunmalar karşısında kanatları ve koridorları zorlayıp merkezden istedikleri etkinliği yakalayamadılar. Ancak Arjantin karşısında görünen o ki Fransa oldukça rahat şekilde hücum denemelerini merkezden gerçekleştirmiş. Bu durum da yine Arjantin’in bıraktığı boşluklar birbirinden kopuk hatlarla alakalı. Zaten tam da bu yüzden Fransa’nın Uruguay karşısındaki performansı merak konusu.
İkili mücadelelerde denklik olan, Arjantin’in topa sahip olmada %59’luk orana sahip olduğu, Fransa’dan daha çok pas yaptığı oyunda Fransa bu turnuvadaki aslında en rahat galibiyetlerinden birini aldı. Üzerinde durduğum istatistikler dışında denkliğin ve hatta Arjantin’in üstünlüğü bulunduğu maçta Fransa, Arjantin’in dengesizliklerini iyi değerlendirdi ve bu dengesizliklerin yarattığı savunma açıklarını affetmedi.
KYLIAN MBAPPE
Mbappe, gençliğinin üzerine yıldızlardan methiyeler dizerken istatistiklere yansıyan performansı da etkileyiciydi. İlk yarıda seliz dribling deneyen ve altısında Arjantinlileri geçen Mbappe maç genelinde de %73’lük başarı oranı yakaladı. Attığı goller, yaptırdığı penaltı derken Fransa’ya turu getiren; 100 metrede Bolt’a rakip çıkan Kylian, hücumda girdiği 12 mücadelenin sekizinde de rakiplerini saf dışı bıraktı ve Arjantin’in direncini kırdı.
SONUÇ
Fransa, çeyrek finalde Uruguay ile eşleşti. Son dünya şampiyonunun, son Avrupa şampiyonun ve onlardan önceki şampiyon İspanya’nın elendiği turnuvaya Arjantin de veda etti.
Uruguay karşısında belki de en büyük sınavını verecek Fransa. Arjantin maçı kadar Fransa’nın genel turnuva performansını ve bunlar ışığında Uruguay karşısında neler yapabileceğini değerlendirdiğim yazının sonuna geldik. Okuduğunuz için teşekkürler.
