Hedefi en kısa yoldan Süper Lig olan Bursaspor için milli aradan önce hedef belirleme maçıydı ve maçı kazanması halinde milli araya lider girerek ciddi bir psikoljik eşiği atlayacaktı. Altay cephesinde ise geçen seneki oyunun üzerine ekleyerek play off hedefinde ilerlemek ve namağlup serisini devam ettirmek adına önem kazanan bu maçta, Altay soğukkanlı bir oyunla galip geldi.
İlk 11 ve dizilimler
Ev sahibi Altay, 4’lü savunma, 2 defansif orta saha ve önlerinde 2 serbest orta saha iler oynarken Paixao santrafordaydı. Bursaspor adına en çok sorun yaratan oyuncu Kappel ise açık forvet oynayarak bol bol kanat değiştirdi ve en çok sol kanattayken tehlikeli oldu.
Bursaspor, kapanan rakibine karşı 4-1-4-1 gözüken ama kendi içerisinde 3 oyun kümesine bölünen bir sistemle sahadaydı. Özer, içeriye kayarken sol kanattan Lato ileriye çıkıyor, Emirhan merkezi kapatırken Burak daha öne çıkıyor ve Musa çizgiden ileri gidiyordu. Arkalarında ise Shehu ve Aykut kalıyordu fakat kanatların arkasında oluşan boşlukları Altay’ın süratli oyuncusu Kappel çok iyi değerlendirdi. Buradaki sıkıntılardan birisi de sağ kanattaki kümenin avantajlı halde pas istasyonlarını kuramaması oldu. Musa ile Burak arasındaki paslaşmalar takımı ileriye taşıyacak seviyede gerçekleşmedi.
Bursaspor’un oyun düzenini bozan sıkıntılardan birisi olan sağ kanattaki uyumsuzluk, o kulvardaki 3’e 2 üstünlüğe rağmen kullanılamadı. Hücumdaki etkisizliğin birkaç nedeni daha var. Altay’ın sol beki Murat, kendi kulvarında 2. ve 3. bölgede 6 kere ikili mücadeleye girip sadece 1 kere kazanabildi. Kapanan rakibe karşı sayı üstülüğü elde etmemizi sağlayacak oyunculardan olan bek oyuncusu Shehu olmasına rağmen 3. bölgedeki aksiyon sayısı 8 ve ilk yarıda 3. bölgeye attığı isabetli pas adeti ise 3, 2. yarıda ise 7.
Takım boyu olarak Altay, Bursaspor’a göre daha uzun olsa da Adana Demirspor maçında yenilen gollerden ders çıkarılmadığı gözüküyor. Sadece savunma tandemi değişti ama oyun stili halen aynı ve ortalama pozisyonlarda da görüldüğü üzere Altay forvetleri Bursaspor, savunma oyuncularından daha ileride ve bu durum da hızlı hücumların etkili olmasına sebep oldu. Bursaspor, savunma hattını oyun kurmak adına çok ileride tutuyor ama buna rağmen 2. bölgeden 3. bölgeye oyun geçişinde etkili olamıyor. Altay savunma tandemi ise derinliği verip hücum oyuncularını önlerine alarak daha temkinli oynadı.
Taktik değerlendirmeler
Bursaspor, maç boyunca topa daha çok sahip olan takımdı fakat topu kullanmada rakibine oranla ciddi oranda verimsizdi. Altay, oyun genelinde %38 topa sahip olsa da Bursaspor’dan daha çok 3. bölgeye ve ceza sahasına giriş sağladı. Altay’ın hücumlarının %58’i 10 saniye altında gerçekleşirken Bursaspor’da bu oran ise %39’da kaldı.
Futbolda istatistikleri okurken farklı yönlerden bakarak doğruyu görmeye çalışmak önemlidir. Altay’ın kaleyi bulan 3 şutunda 1.15 xG yakalayıp 2 gol atarken, Bursaspor kaleyi bulan 5 şutunda 1 gol atıp 0.91 oran yakaladı. Daha çok topa sahip olan, daha çok pas yapan ve daha çok şut çeken Bursaspor yerine Altay daha tehlikeli pozisyonlar üretmiş. Altay’ın top sahip olduğu dakika başına isabetli pası 12.8 iken Bursaspor’un 16.1 ve Altay topa sahip olduğu dakika başına 15.6 başarılı hücum aksiyonu yaparken Bursaspor 14.2’de kalmış. Altay, topu en kısa yoldan en etkili oyuncularına getirerek onları birebir bırakmaya çalışarak oyun kurmaya katılmak adına öne çıkan stoperlerin ve beklerin arkasına oyuncularını kaçırarak “antifutbol” oynadı. Bursaspor ise topu dolaştırmayı tercih etti.
Peki Bursaspor, topa bu kadar sahipken ve daha çok pozisyon üretmişken neden etkili olamadı? Bunun cevabı ise pasların içeriğinde gayet net bir şekilde gözüküyor.
Bursaspor’da kalecinin pas oyununa dahil olması, stoperlerin topla daha çok buluşup pas oyununa katılması, beklerin içeri kat ederek rakip savunma hattını rahatsız etmesi Avrupai futbol adına kulağa hoş gelse de olaylar aslında beklendiği etkiyi gösteremiyor. Bursaspor’da en çok pası Shehu, Burak’a (19)verirken 2. sırada ise kaleci Çağlar, Diarra’ya (15) ve 3. sırada ise Anıl, Çağlar’a (13).
Bursaspor, toplamda 507 isabetli pas yaptı, rakibi ise 252. Bursaspor’un geri 6’lısı Çağlar, Lato, Anıl, Diarra, Shehu ve Aykut 326 isabetli pas yaparken kendi aralarında ise 182 pas yaptılar. Çağlar 28 (%85), Lato 17 (%34), Anıl 37 (%64), Diarra 43 (%64), Shehu 15 (%27), Aykut 42 (%67)
Altay’ın geri 7’lisi Emre, Murat, Abdülkerim, Gençer, Erhan, Tavares ve Deniz ise toplamda 165 isabetli pas atarken kendi aralarında sadece 86 kere paslaştılar. Emre 15 (%60), Murat 4 (%25), Abdülkerim 12 (%60), Gençer 19 (%61), Erhan 10 (%36), Tavares 10 (%56), Deniz 16 (%59)
Bursasapor’un pas zincirlerinin başlangıçlarından olan Çağlar, 38 pasında sadaece 5 kere yarı saha ya da ötesine oynamayı tercih etti ve genellikle pas tercihini sağ taraftan yana kullandı. Aslında Bursaspor’un sağ taraftan oyunu başlatıp, ters tarafa oyunu çevirme eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz.
Sahada Bursaspor adına en etkili oyuncu olan Diarra ise oyun kurmada önemli bir görev üstlendi fakat 67 isabetli pasının sadece 24 tanesi orta saha ve forvet oyuncularınaydı. Özellikle 2. yarıda toplu ve topsuz çıkışlarıyla takımın itici gücü olmaya çalıştı ama Bursaspor, 2. bölgede şişen oyuna çare bulamadı.
Bursaspor’da sıkışan oyunda pas istasyonu olmaya çalışan fakat 3. bölgedeki oyunculara çok ulaşamayan Aykut, %90 isabetli pas oranıyla oynarken 63 isabetli pasının 42’si Bursaspor 1. bölge oyuncularına oldu.
Bursaspor’un istatistiki olarak pas tercihlerini büyük oranda savunma hattı arasında yan ve geri pas olarak kullandığı gözükmekte, zaten maçı izlerken de özellikle 2. yarıda bu durum çok göze çarptı.
Altay, Bursaspor savunma hattına önde baskı uygulayarak maça başladı ve bu baskıyı yaparken kalecinin oyuna dahil olmasını bile engellemek adına kaleciye atılacak pasların kulvarlarını da kapattılar.
Bursaspor, set oyunla topu ileriye taşıyarak gittiğinde ise Altay’ın savunma hattı ve 2 defansif orta sahasıyla Bursaspor’un 3. bölgedeki pas kulvarlarını başarıyla kapattılar ve Bursaspor’un topu geriye oynamasına sebep oldular. Aşağıdaki örnekte görüldüğü üzere oyun kuran 4 Bursasporlu ile pas alacak 4 Bursasporlu arasında 5 Altaylı var ve Altay’ın savunma hattı çizgi halinde olası bir ara pasında rakibini ofsaytta bırakabilecek hazırlıkta bekliyorlar. Bursaspor orta sahasında kanatlar içeri katederek 3’lü merkez forvet hattı oluşurken merkez orta sahalar ise savunma hattına oyun kurmada destek oluyor. Shehu ise iç kulvar (half space) koşusu yaparak kademeyi bozmaya çalışsa da Altay orta sahası 2 farklı kümeden oluştuğu için kolaylıkla bu koşuya adapte olabilmiş, durumda.
Başka bir örnekte ise Bursaspor, benzer bir yerleşim yaparken Altay orta sahası merkezde oluşabilecek bütün pas ceplerini kapatmış durumda ve toplu oyuncuya 3 kişi baskı uygularken bütün savunma hattı birebir yerleşmiş durumda ve Tavares kademe pozisyonunda bekliyor. Bursaspor orta sahası yine kendi arasında dikdörtgen şeklini korumuş ve pas opsiyonları oluşturmaya çalışıyor ama Altay, cephe savunmasını başarıyla uygluyor.
Bursaspor’un topu yerden taşıyıp etkili olduğu pozisyonlar ise topla hızlı ileri çıkabildiğinde yaşandı. Sol kanattan bindiren Lato ve onun arkasına takılan Özer ile savunma hattını genişletmeyi başaran Bursaspor oluşan boşluktan başarılı bir pas ile Musa’yı buluşturdu ve tek topla Kubilay’ı gol pozisyonuna soktular. Buradaki pozisyonda Burak, koşusuna devam etse Musa’nın topu kontrol edip savunmanın geri dönüş ritmini de bozabilirdi. Ayrı bir nokta ise Altay’ın yine savunmada sayı üstünlüğüne sahip olmasıydı. İç kulvar ve cepheyi her zaman iyi savundular ve buralarda sayı üstünlüğünü rakibe vermediler.
Altay, Bursaspor’un hareketli olmaya çalışan oyunun temposunu düşürmekte başarılı olurken Bursaspor savunmada neler yaptı da Altay bu kadar etkili olabildi? Altay’ın 2. bölge savunma kümesi 2 kişiden oluşurken Bursaspor’unki 1 kişiden oluşuyordu ve orta saha savunmadan öncelikle top dolaşımına önem verecek şekilde pozisyon alıyordu. Bu durumda boşlukları çok iyi okuyan Tatos, aşağıda da görüldüğü üzere orta saha ve savunma arasındaki cepleri iyi gördü. Altay ile Bursaspor arasındaki fark ise Altay’ın hücum oyuncularının oyunu açmaya çalışırken Bursaspor hücum hattının oyunu daraltmaya çalışmasıydı. 2 + 2 kademeli 2. bölge savunması yapan Altay için savunmayı kolaylaştıran bir hata oldu. Bir de üstüne beklerin iç kulvar kullanmak için oyunu iyice daraltması eklenince Bursaspor, pas oyununda oluşan kalabalık ile topu ileri taşımakta zorlandı.
Tatos, Altay’ın çoğu hücumunda pivot noktası oldu; 20 isabetli pasının 5’ini Kappel’e 3’ünü de Paixao’ya vererek takımını hızla ileriye taşıdı. Hücumda pas cepleri aradı ve Bursaspor’un yanlış kaymalar yapmasına sebep oldu. Emirhan ve Burak, 2. bölge savunması yerine topla buluşmak için daha uygun durumda dururken, Musa Araz savunmaya desteğe geliyor fakat sağ kanatta Shehu’yu 2’ye 1 bırakıyor. Emirhan’ın önde kalması sonucu oluşan cebe Tatos ve Putsila yerleşirken ikisi de uyugn pozisyonda hatta Tatos, Putsila’ya oynasa yanlış kademeye giren Diarra’nın oluşturduğu boşlukta 2 adet pas kulvarı gözüküyor. Bursaspor, savunma yerleşiminde ciddi kurgusal hatalar yaptılar. Oyuncular, kompleks taktik ile zorlandılar ve oyunu daha basit oynayan Altay sahadan galip ayrıldı.
2. devreye Kappel sol kanatta başladı fakat sonradan yine sağ kanada geçti. Altay, Bursaspor’un 2. bölgede kolaylıkla top almasını engelleyecek şekilde ve kademeli zigzag şeklinde 4’lü ort saha savunmasıyla orta alanda toplu oyun alanını kapattı.
Bursaspor hücumda kenardaki 3’lü kümelerindeki değişimleri kullanarak alan açmaya çalıştı ama Altay başarılı alan savunmasıyla ceplere inen topların oyuna etkili şekilde geri kazandırılmasını engelledi. Bursaspor, hücumda 3-4-3 diziliminde gözüktü. Sol ve sağ kümeden birer oyuncu forvete yaklaşırken diğer kalan 2 oyuncu da iç ve dış kulvarı paylaştılar.
Bursaspor’un hücumda ne yapmak istediği belliydi ve alan paylaşımı konusunda başarılı da oldular fakat Altay’ın diri ve pas bağlantılarını çabuk kapatan 2. bölge savunması Bursaspor’un hücum değeri yüksek paslar yapmasına mani oldu. Sağ kümedeki Musa’nın hücumdaki iştahsız ve sönük oyunu ve sol kümedeki Emirhan’ın özellikle ilk yarıda savunmada rakibiyle top arasına girmekte geç kalmasıyla Burak ve Özer’in hücumdaki etkileri istenen seviyede olamadı.
Bursaspor’un başarılı hücumları Altay’ın 2. bölge savunmasını hazırlıksız yakaladığı ya da cepheye uzun topları indirebildiği zamanlar da gerçekleşti. Çağlar’ın oyunu doğru başlatması bu hücumlarda önemli bir etkendi. Çağlar’ın uzun pasında 2. bölge savunmasının arkasındaki cepte topla buluşan Özer’e çıkan Gençer, arkasında Kubilay için koşu alanı bıraktı.
Lato ve Burak, doğru koşular yapmasına rağmen Kubilay’ın Lato’ya verdiği yanlış pas tercihi sonucu etkili olabilecek pozisyon değerlendirilemedi.
Goller
Altay’ın ilk golü, kornerden geldi ve çalışılmış pozisyon olduğu çok belliydi. Kappel, kalecinin önünde dururken arka direye devrildi ve Paixao hariç diğer 3 oyuncu ön direğe koşarak hem Paixao hem de Kappel’e boş alan açtılar. Paixao’yu adam adama marke eden Aykut, rakibine yetişemedi ve üstüne topu ıskaladı; 2018-2019 1. Lig Gol Kralı Paixao da affetmedi. Basit plan, kısa aksiyonlar ile rakibini hataya zorlayan Altay, kolay bir gol ile öne geçti ve bütün oyun hakimiyetini eline geçirdi.
Bursaspor’un yediği ikinci golde ise takım savunması tam anlamıyla yerle yeksan oldu. Bursaspor, korner kullanırken Altay’da Paixao hariç herkes ceza sahası içinde veya çevresinde; Bursaspor’da ise benzer bir durum var sadece Shehu geride kalırken oda Paixao’yu birebir marke ediyor. Emirhan ve Musa’nın ceza yayı etrafında bulunması anlaşılabilir düzeyde olsa da Lato’nun bu kadar ileride olması Shehu’nun derinlik vermesini engellemiş durumda.
Korner kullanılıyor, top geri geliyor ve Shehu yine dolduruyor ama hala herkes ceza sahası ve çevresinde bekliyor. Shehu’nun bu durumda uzun pası atması çok riskliydi, çünkü olası bir geri dönüşte takım olarak ciddi sorun yaşanacağı belliydi ki nitekim böyle oldu. Geri dönen top ile hızlı hareketlenen Kappel’i çok ileride kalmış olan Lato 70 metre yakalamaya çalıştı. 2 oyuncunun koridoru arasında kalan Shehu ise topun açısını kapatmak yerine ön libero refleksi olan pas alacak oyuncuyu kapatmaya yöneldi. Hem Paixao hem de Tatos 50 metreyi çok rahat koştular. Bu noktada ceza yayı etrafında konuşlanan Musa ve Emirhan’ın 100% depar ile savunmaya destek olması gerekirdi ama onlar pozisyon bittiğinde hala kulvarlarını dolduramadılar.
Lato’nun pozisyon başında başlayan yanlış konuşlanması üstüne bir de adamını bırakması sonucu oluşan rahat boşluk alanını Kappel yanlış adımlamayla değerlendiremedi fakat Çağlar öne çıksa hem şut hem de pas açısını kapatabilecekti. Bursaspor’un 2 bek oyuncusunun alan kapamakta ve kulvarları okumakta bu kadar alenen hatalar yapması ilerisi için alarm verici seviyede. Bu pozisyonda Lato adamını bırakmasa ve Shehu’da top ile Paixao arasında kalsa daha oturaklı bir savunma şansları varken tecrübelerinden beklenmeyen hatalar yaptılar.
Gol pasında ise Shehu ve Lato’nun arasındaki 3 metrelik boşluktan geçen top arka direkte bomboş olan Tatos ile buluştu. 70 metre deparda 10 metre fark atan Kappel bir de üstüne asist yaptı ama Lato önündeki topa müdahale edemedi. Shehu ise yanlış pozisyonlandığı için ters ayakta kaldı. Musa ile Emirhan ise hala savunma desteğine çok uzaktalar.
Bursaspor’un golü ise bir duran toptan geldi. Alan savunması yapmayan çalışan Altay, öne çıkıp dolaşan Aykut’u kaçırdı. Kötü bir orta olsa da Aykut topu arka direğe aşırdı ve dönen topta ise 3’e 2 sayı üstünlüğü olan Bursaspor’da Diarra 2. maçında 2. golünü attı.
InStat Index maçın adamı
Momo Diarra, 2. maçında 2. golünü attı ve savunmada neredeyse hatasız oynadı. Yerinde müdahalelerle takımını rahatlattı ve oyun kurmada pas zincirinin çoğu zaman ilk tercihi oldu.
Önümüzdeki maçlar için değerlendirmeler
Bursaspor, teknik ekibin isteklerini yerine getirdi ama sahadaki oyuncuların performansları sonucu belirledi. Altay’ın merkezdeki diri dar alan savunması, Bursaspor’un hareketli pas oyununu yatıştırdı. Tavares ve Deniz’in alan paylaşmadaki uyumu sayesinde Altay ilk devrede Tatos ve Kappel’i tehlikeli yerlerde topla buluştururken, 2. devrede de Bursaspor’un yerden pas oyununa karşı pas bağlantılarını kestiler. Altay, sade, dirayetli ve direk oyunuyla Bursaspor karşısında galip geldi.
Bursaspor, benzer bir oyun anlayışıyla oynayan Adana Demirspor maçında da ilk yarıda 3-0 geriye düşmüştü fakat oradaki savunma tandeminin değişmesi 1. bölge yerleşik savunmasındaki sorunları çözmüş olsa da bu maçta geçişlerdeki 2. bölge savunmasında ciddi sorunlar yaşandı. 15 günlük milli ara Bursaspor adına önemli bir hazırlık dönemi olacaktır. Basit ve direkt oynayan 2 rakibine karşı etkisiz kalması ve yenilmesi üzerine teknik ekip kalan 27 maç için çeşitli değişiklikler yapabilir. Teknik ekibin oynatmak istediği oyun, her maçta daha da otursa da oyuncuların hazırlığı ve performansı konusunda kadroda değişiklikler görebiliriz, zira kompleks oyun bazı oyunculara ağır geliyor. Oyunu sakinleştirecek ve basit paslar ve driblinglerle oyunu açabilecek oyuncuların sahada olması gelecekteki maçlarda öngörülebilecek kadro değişiklikleri olabilir. Bursaspor’un kapanan veya hücum gücü yüksek takımlara karşı daha direkt bir oyun planı da geliştirmeli. Ayrıca duran top organizasyonları, hem savunma hem de hücum olarak üzerinde durulması gereken önemli noktalar gözüküyor zira etkili ortalar kesebilecek oyuncular varken bu noktadaki direk asistlerin etkisizliği üzerinde durulması gereken önemli bir faktör.