Daha önce 4-4-2 dizilimi ile ilgili bir yazı yayınlamıştık. Bu yazımızda ise 4-3-3- ile ilgili saha içi diziliş, topu oyuna sokma, orta alanda ve hücumda pas varyasyonları gibi konulara değinmeye çalışacağız.
4-3-3 dizilişi, kağıt üzerinde bir takıma tüm 3. bölgeyi birçok sistemden daha fazla bir şekilde kullanmanıza olanak sağlayabilir. Bu anlamda 4-3-3’ü ofansif gücü daha yüksek, genel mantalitesi oyunu rakip yarı alanda oynamak olan bir oyun dizilişi olarak niteleyebiliriz.
Öncelikle bu dizilişi kağıt üzerinde görelim;
Dörtlü savunma: Ortada iki stoper, kanatlarda iki kenar beki
Orta üçlü: 4 ve 8 numaralarla belirtilen oyuncular tercihen box-to-box oynama özelliği olan, her iki ceza alanı etrafına da kat edebilecek özellikte orta saha oyuncuları olması beklenebilir. 10 numara için ise ofansif yönünün daha ağır bastığı, oyun aklının üst düzeyde olduğu, yaratıcı gücü daha fazla oyunculardan seçildiğini söyleyebiliriz.
İleri üçlü: Sağ ve solda iki kanat oyuncusu ve ileri uçta takımın gol yükünü sırtlayabilecek bir ileri uç oyuncusu.
Yazımızın devamında diziliş ile ilgili farklı görseller bulacaksınız. Bunların tabiki kağıt üzerinde ve teorik yaklaşımlar olduğunu hatırlatmakta fayda var. Sahada herşey farklı gelişebilse de genel mantığı anlamak açısından bu görsellerin önemli olduğunu düşünüyorum.
Geriden Kısa Paslarla Oyun Kurmak
Bir futbol takımında geriden oyun kurmak iki stoperden biri ile olabileceği gibi, iki kenar beklerinden biri ile de olabilir.
Aşağıdaki ilk görselde 6 numaralı stoper topu oyuna sokarken 4 numaralı orta saha oyuncusu stoperden top alabilir. Bu noktada 2 numaralı sağ bekin öne hamle yapması, 4 numaralı oyuncunun bir sonraki hamlesi için bir alternatif olabilir. 2 numaranın bu ön koşusu takımın öne çıkmasına yardımcı olabilir.
Oyunun iki bekten biri ile başladığı senaryolarda ise 4 numara topu istemek adına bir yan koşu yapabilir. 4 numaranın bu şekilde muhtemel bir hareketlenmesinde 8 numaralı orta saha oyuncusu öne bir hamle yapabilir ve 2 numaralı oyuncuya bir pas alternatifi olabilir. 2 numaraya yakın olan stoperin de sağ bekine doğru yanaşması bekin pres altında kalması durumunda bir alternatif haline gelmesini sağlar.
Aşağıda da stoper topu oyuna sokarken muhtemel bir pres karşısında yan pas bağlantıları ile bek üzerinden topu ortasaha oyuncuları ile buluşturabiecekleri iki alternatifi görüyoruz.
Geriden Uzun Paslarla Oyun Kurmak
Rakip, geri dörtlüye pres yapan bir oyun anlayışı içinde olabilir. Bu savunma dörtlüsünün zorda kalacağı anlardan biri olabilir. Bu gibi durumlarda alternatiflerden biri ileri uç oyuncusuna topu uzun oynamak olabilir. Özellikle duvar olabilen, ayağında top saklayabilen tarzda ileri uç oyuncuları ile bunu yapmak çoğu zaman rahatlatıcı olabilir. Duvar olan ileri uç oyuncusu orta sahasından destek alarak oyunun farklı bir noktaya taşınmasını sağlar.
Aynı uzun pas oyununu takımın bekleri de sahanın göbeğinden değil de saha çizgisine paralel bir anlayışla da yapabilir. Bu noktada takımın özellikle ters kanattaki oyuncularının içeri doğru kat etmeleri etkili olabilir.
Ters Kanatların Fonksiyonu
Aşağıda kanat kullanılarak topun oyuna sokulduğu bazı görseller göreceğiz. Öncelikle hangi formasyon olursa olsun takımın kompakt olması, oyuncuların birbiriyle iletişim halinde olması, pas alışverişleri her zaman önemli.
İlk görselde stoper sol beke topu öne oynaması için aktarıyor. Sol ön oyuncusu ve ileri uç oyuncusu orta saha ile koodineli bir şekilde pas alışverişi yaparak oyunun açılmasını sağlayabilir. Topun bir kanattan bir diğer kanada aktarılması rakip takımın savunma anlayaşında yer-alan kayıpları, adam paylaşımında zaaflar yaratabilmesi bakımından önemlidir. Top, 3 numaraları sol bek oyuncusundan sağ ön oynayan 7 numaranın 9 numaranın boşalttığı alana doğru içeri kat etmesi ile etkili bir şekilde kullanılabilir. Sağ bek 2 numaranın da bindirmesi atağın olgunlaşması açısından çok önemli olabilir.
Yine bekten başlayan bir atakta ters kanada oyun yerden veya havadan uzun atılan bir topla da olabilir. Sol bek oynayan 3 numaranın bindirmesi ve 11 numara’nın onun kulvarını boşaltması önemli.
Hücum Varyasyonları
4-3-3’ün özellikle hücum anlamında zengin bir diziliş olabileceğini belirtmiştik.
Aşağıdaki görselde 8 numara oyunu kanatlara yaymadan ceza sahasına doğru derinlemesine bir pas atabilir. Ön hattaki 3’lünün koşuları çok önemli.
9 numara top almak adına orta alana doğru yaklaştığında onun boşluğuna kanat oyuncuların sarkması potansiyel bir tehlikeyi doğurabilir.
Çapraz koşular, oyuncuların birbirlerinin boşalttıklarını alanlara deplase olmaları rakip savunmanın dengesini bozmak için ısrar edilmesi gereken koşulardır.
Kanat oyuncularının dripling özellikleri potansiyel bir başka tehlike olabilir. 9 ve 7 numaranın ceza sahası koşuları sırasında doğru zamanda doğru yere atılacak bir pas asist özelliği taşıyabilir. 9 ve 7 numaranın ceza sahası içine yaptığı koşuda 8 numara 7 numaranın boşalttığı alana, arka direğe doğru hareketleniyor. Savunma hattı için tehlike çanları olabilir.
4-3-3 vs. 4-4-2
Geçtiğimiz yazıda 4-4-2’yi anlatmaya çalışmıştık. Peki 4-3-3 oynayan bir takım 4-4-2 oynayan bir takım ile karşılaşırsa neler olabilir?
Şüphesiz ki ilk akla gelen orta sahada eksik oynamanın dezavantajı olacaktır ve öncelikli olarak bu üstünlüğün önüne geçmek gereklidir. Bu noktada beklerin ve kanat oyuncularının takımı içeri doğru ‘sıkmaları’ bu açığı kapatmak için etkili olabilecek bir yöntem olabilir. Topu kazandıktan sonra ise yukarıda bahsedilen hücum varyasyonları denenebilir; ceza sahasına atılacak dik toplar, çapraz koşular, özellikle santraforun boşalttığı alanlara kat eden kanat ve orta saha oyuncuları vs.
Taktik dizilişleri elimizden geldiğince anlatmaya devam edeceğiz.
Görseller: Atacking Soccer
4-4-2 Sistemine Bakış için TIKLAYIN
4-4-2 Sisteminde Hücum Varyasyonları için TIKLAYIN