Fenerbahçe geçtiğimiz pazar günü oynanan Başakşehir maçında ilk mağlubiyetini aldı. Mağlubiyetin yanı sıra, Fenerbahçe’nin oynadığı oyun da taraftarları memnun etmedi. Özellikle Pereira’nın yaptığı rotasyon, büyük eleştiri aldı. Fenerbahçe, maçın belli bölümlerinde rakibinden daha üstün oynasa da Başakşehir savunmasını aşamadı. Başakşehir takımı ise 2 isabetli şutla 2 gol bularak maçı 2-0 kazandı.
Maçı global iş ortağımız Metrica Sports’un geliştirmiş olduğu Play yazılım ile birlikte analiz edeceğiz.
İlk 11’ler ve bazı veriler
Fenerbahçe’de kadro rotasyonu dikkat çekiyordu. Bu rotasyonlardan en dikkat çekeni Mesut Özil’in yedek, Pelkas ve Muhammed’in ise ilk 11 başlamasıydı. Bir diğer önemli rotasyonsa merkezdeydi. Fenerbahçe sezon başından beri sahaya, merkezde Gustavo-Zajc veya Gustavo-Sosa ikililerinden biriyle çıkıyordu. Bu maçta ise merkezde Gustavo-Meyer vardı. Daha çok ön bölgeye dair bir ekleme olduğu düşünülen Meyer’in merkezde başlaması kadar, merkezde Crespo’nun düşünülmemesi de şaşırtıcıydı.
İlk yarının ortalarında Pereira oyun içinde bir değişiklik daha yaptı ve Muhammed’i sola, Ferdi’yi sağa, Osayi-Samuel’i ise öne aldı.
Futbol Akademi Scouting (FAS) tarafından hazırlanan “Top hakimiyeti kalitesi” grafiğinde Fenerbahçe’nin top hakimiyeti kalitesinin, top hakimiyeti oranından daha düşük olduğu görülüyor. Ayrıca Fenerbahçe 14 şutta 1.2 gol beklentisi üretebildi. Şut başına gol beklentisi oranı 0.1’den bile daha az.
Futbol Akademi Scouting (FAS) tarafından hazırlanan Aksiyon Değeri(AD) metriğini incelediğimizdeyse Fenerbahçe’de Filip Novak’ın öne çıktığını görüyoruz. Bunda Novak’ın, Başakşehir’in geri çekildiği dakikalarda oyuna girmesinin etkisi büyük. Oyuna girdikten sonra arka direğe koşular atan Novak’ın kafa vuruşları, şut puanlarının yükselmesine yardımcı oldu.
Geçtiğimiz hafta Sivasspor maçındaki AD puanıyla dikkat çeken Osayi-Samuel ise, bu haftaki performansıyla sınıfta kaldı.
Başakşehir’in hücum yönü oranlarında, kanattan yapılan hücumlar dikkat çekiyordu. Hücumlarının sadece %17’sini ortadan yapan Başakşehir takımı, yerleşik hücumlarında dahi kenarları kullanmaya çalıştı. Başakşehir takımının bu çabası, oyuncuların ortalama pozisyonlarına da yansıdı. Başakşehir’in bek ve kanat oyuncularının ortalama pozisyonları çizgiye oldukça yakındı. Bu durum aslında Aykut Kocaman’ın yazının ilerleyen bölümlerinde anlatılacak planlarının(özellikle de hücum planının) bir yansıması.
Fenerbahçe’nin sorunları
Mental yorgunluğu önlemek için daha fazla dinlenmemiz gerekiyor. Bu maçın hazırlığına yalnızca 1 gün kalmıştı. Baskı yapmak istediğimiz anlarda geciktik, istediğimiz boşlukları bulamadık. İlk top kontrolünü oyuncularım iyi yapamadı. Bunlar hep yorgunluğun sonuçları. Bir sonraki maça kadar daha iyi dinleneceğiz. O maçın farklı koşullarda olacağını düşünüyorum. – Vitor Pereira
Vitor Pereira maç sonu yaptığı açıklamalarda oyundaki sorunları Frankfurt maçının yorgunluğuna bağladı. Bu konuda haklı olabilir.
Fenerbahçe sezon başından beri hem savunmada hem de hücumda akışkan oyunlar oynamaya çalışan bir takım. Fenerbahçe hücumda her oyuncusunun birbirinin yerini doldurduğu, sık sık pozisyon rotasyonları deneyen ve oyuncuların takım arkadaşlarının hareketlerini de takip etmek zorunda olduğu bir düzenle oynuyor. Savunmada ise özellikle merkezi kapatmaya çalışan Fenerbahçeli oyuncular, bazı pres tetikleyicileriyle beraber rakip takıma aktif pres yapıyor. Yine savunmada da her oyuncunun prese çıkan takım arkadaşının yerini doldurması önemli. Bu akışkan oyunda Fenerbahçeli oyuncularının takım arkadaşlarıyla herhangi bir uyumsuzluğu, Fenerbahçe için sorun oluşturabiliyor.
Fenerbahçe orta blokta savunma yaparken, rakip takımın yaptığı geri paslar Fenerbahçeli oyuncular için bir pres tetikleyicisi. Yukarıdaki pozisyonda da Başakşehir’in attığı ilk golden önce, Başakşehirli oyuncuların geri pasına aktif pres başlıyor. Fakat Gustavo’nun boşalttığı alanı kimse doldurmuyor ve Tolga Ciğerci çok rahat bir şekilde topla buluşuyor.
Fenerbahçeli oyuncular arasındaki kopukluklar hücumda da dikkat çekiyordu. Fenerbahçe sezon başından beri hücum akışkanlığını günbegün artırsa da , Başakşehir maçındaki kopukluklar fazlasıyla dikkat çekti. Bu soruna oyuncuların yorgunlukları kadar, kadrodaki rotasyonların da etkili olduğunu söyleyebiliriz. Örneğin önceki haftalarda, yukarıdaki gibi pozisyonlarda Zajc’ın boşalan alanlara yaptığı koşulara şahit oluyorduk. Meyer bu anlamda Zajc’ı arattı.
Oyuna iki oyuncuyla genişlik verme planı
Fenerbahçe’nin mağlubiyetini elbette sadece Fenerbahçe’nin sorunları üzerinden okuyamayız. Çünkü Aykut Kocaman’ın Fenerbahçe maçı için yaptığı planlar vardı ve bu planlar büyük oranda başarılı oldu.
Yukarıda anlatıldığı gibi Fenerbahçe, merkezi iyi kapatan ve detaylı savunma prensiplerine sahip bir takım. Nitekim Fenerbahçe asıl mevkisi bek olmayan oyuncularla ve yeni kurulan bir 3’lü savunma hattına rağmen, oldukça iyi bir savunma performansı gösteriyordu. Fenerbahçe ligdeki tek golünü geçtiğimiz hafta Sivasspor’dan, Altay’ın hatası sonucu yemişti. Fenerbahçe takımı özellikle savunmaya yerleştiğinde rakiplerine kolay kolay pozisyon vermeyen bir görüntü sergiliyordu.
Başakşehir ise Fenerbahçe’ye karşı 2 gol buldu. Bu gollerden birincisi Fenerbahçe savunmaya yerleşmişken geldi. Kariyeri boyunca rakip analizindeki başarılarıyla öne çıkan Aykut Kocaman’ın Fenerbahçe’ye karşı oluşturduğu hücum planı da başarılı oldu.
Aykut Kocaman’ın takımı sahayı oldukça iyi genişletiyordu. Başakşehir oyunda genişliği sadece bek veya sadece kanat oyuncusu ile değil, her iki oyuncuyla birden sağlamaya çalışıyordu. Böylelikle Fenerbahçe’nin merkez odaklı savunmasını kenara çekip alanlar bulmaya çalışıyorlardı. Böylece Başakşehir takımı Fenerbahçe’yi zorlayacak birkaç senaryo üretebiliyordu.
Senaryo 1: İç oyuncularına alan açma
Fenerbahçe’nin kanat beki ve kenar stoperi çizgiye doğru açılınca merkez stoper (Kim) ve kenar stoperler arasında alanlar açılıyordu. Bu alanlara Başakşehir’in iç oyuncuları(Aleksic ve Mahmut) koşu yapıyordu. Böylelikle Başakşehir doğrudan uzun toplarla 3. bölgeye ulaşabiliyordu.
Senaryo 2: Çizgiden içeriye giriş
Başakşehir’de iç oyuncuları savunmanın arkasına koşu yaparken forvet oyuncusu Okaka ise iç oyuncusuna ters hareketlenerek derine iniyordu. Böylelikle top kanat oyuncusuna ulaştığında Başakşehir merkeze girebilmek iki farklı opsiyon bulabiliyordu: Savunmanın arkasına koşan iç oyuncusu yine bir opsiyon oluşturuyordu. Merkezdeki bir diğer opsiyon da derine inen Okaka oluyordu.
Senaryo 3: Bek bindirmesi
Başakşehir’in hücum organizasyonunda bir diğer senaryo da bek oyuncusunun bindirmesiydi. Top kanat oyuncusuna geldiğinde bek oyuncusu bindirme yaparak, rakip kanat beki manipüle ediyordu. Böylelikle kanat oyuncusuna topla oynayabileceği alan açılıyordu. Başakşehir’in ilk golü böyle bir bindirme sayesinde geldi. Şener’in Ferdi Kadıoğlu’yu manipüle etmesiyle Visca’nın önünde topla oynayabileceği ve ceza sahasına servis yapabileceği bir alan açıldı. Visca’nın pasında Okaka çok rahat bir gol buldu.
Başakşehir’in kompakt savunması
Başakşehir savunmaya ön alanda dar bir 4-3-3 ile başlıyordu. Bu savunmada dizilişten ziyade savunma prensipleri önemliydi. Başakşehir takımı dar dizilerek merkezi kapatıyor, Başakşehir’in kanat oyuncuları ise Fenerbahçe’nin kenar stoperleriyle(Serdar ve Szalai) kanat bekleri arasındaki pas açısını kapatmaya çalışıyorlardı.
Başakşehir takımı ön alan presine dair bir plana sahip olsa da maçın büyük bölümünü orta blok savunmasıyla geçirdi. 2. bölgede yoğun bir şekilde 4-1-4-1 dizilen Başakşehirli oyuncular, Fenerbahçe’ye alan bırakmamaya çalıştılar. Başakşehir’in alan savunması maçın büyük bölümünde başarılı da oldu. Nitekim bu başarı skora da yansıdı.
Fenerbahçe rakibinin yoğun savunmasını özellikle ikinci yarıda ters tarafa atılan uzun toplarla aşmayı denedi. Oyunun yönünü değiştirmekte başarılı olan Fenerbahçe, bu yön değişimlerinden sonuç çıkarmada ise başarısızdı.
Sonuç
Fenerbahçe maç boyunca istediklerinin birçoğunu gerçekleştiremediği maçtan 2-0 mağlup ayrıldı. Mağlubiyet için Fenerbahçe’nin ve Vitor Pereira’nın geçerli mazeretleri var. Fakat Fenerbahçe sezon içinde de sıkı bir Avrupa mücadelesi dönüşü maçlar oynayabilir. Oyunun devamlılığını sağlayacak bir kadro rotasyonu oluşturmak, Fenerbahçe ve Vitor Pereira için elzem görünüyor.
Peki Aykut Kocaman, Fenerbahçe’nin savunmasında bazı gedikler açmış olabilir mi? Ya da Fenerbahçe’nin bundan sonraki rakiplerine bazı yollar göstermiş olabilir mi? Bunu önümüzdeki maçlarda daha iyi gözlemleyeceğiz elbette. Yine de Fenerbahçe’nin, Başakşehir’in oyun planı karşısında verdiği açıkların kesinlikle hafife alınmaması gerekiyor.
Kaynaklar: Whoscored
Sizler de dilerseniz Play analiz programını ücretsiz olarak aşağıdaki görsele tıklayarak indirebilirsiniz.
