Atiba’nın rolü | Beşiktaş 3-0 Denizlispor

Beşiktaş, Denizlispor’u ağırladığı mücadelede sonucu ilk 45 dakikada aldı. Topun oyunda kaldığı sürenin yaklaşık 60 dakika olduğu maçta ilk yarıda Larin, Aboubakar ve Ljajic’le bulduğu gollerle galibiyete uzanan Beşiktaş ikinci yarıda oyunu rölantiye aldı.

Maçın taktiksel detaylarını iş ortağımız Metrica Sports‘un geliştirdiği Play yazılımı ile birlikte inceleyeceğiz.

Genel

Sergen Yalçın’ın ilk 11’inde sürpriz bir tercih yoktu. Ghezzal’in yokluğunda N’Koudou dahil olurken sakatlıktan yeni çıkan Rıdvan yerine de N’Sakala başladı. Ljajic de 11’deki yerini korudu. Larin & N’Koudou kanatlarının en büyük avantajı oyuncuların iki kanatta da rol üstlenebilmesi oldu. Beşiktaş bu durumu kanat oyuncularının yerini zaman zaman değiştirerek avantaja çevirebiliyordu.

Denizlispor orta sahada kalabalık başladığı mücadelede ilk golü yedikten sonra pozisyonlar buldu. Beşiktaş’a karşı her zaman iyi maçlar çıkaran Rodallega’nın gününde olmaması Denizlispor için belirleyici oldu. Maç sonu tabelaya baktığımızda 3-0’ı görsek de başka bir rakip Beşiktaş’a karşı gol veya goller bulabilirdi. Denizlispor’un pozisyon sayısı da fena değildi çünkü.

Maçın senaryosu büyük ölçüde ilk yarıda şekillendi, ikinci yarıda fiilen bitmiş bir maç izledik. Dolayısıyla doğrudan maçın hikayesi dışında sezona yönelik ışık tutması açısından Atiba’nın Beşiktaş’taki rolünü de ana başlık olarak belirledim. Bu başlıktan da detaylıca söz edeceğim.

Beşiktaş klasik şablonuyla yerleşirken Denizlispor’u savunmada 4141 yerleşimiyle gördük. Önde Rodallega’yı tek bırakan Denizlispor orta sahada kalabalık durmayı tercih etti. Bu tercihin en somut nedenlerinden biri Ljajic’in iki blok arasında top almasını zorlaştırmaktı. Yukarıdaki görüntüdeki gibi Ljajic top almak için merkezden uzaklaşmak durumunda kaldı.

Önde bir oyuncu kullanmanın olumlu sonucu orta sahada kalabalık durabilmek olurken olumsuz sonucu rakibin geriden oyun kurmasının daha kolay olmasıydı. Nitekim Beşiktaş Welinton, Josef ve Vida’yla oyunu istediği yönden oynayabiliyordu. Tabii Welinton ve Rosier’in varlığıyla oyun ağırlıklı olarak sağ kanattan şekillendi.

Beşiktaş maç boyunca topa hükmeden taraf olurken Futbol Akademi Scouting (FAS) tarafından hazırlanan top hakimiyet kalitesi ölçeğinden de geçer not aldı. Beşiktaş açısından sorgulanması gereken en temel nokta ilk yarıda skoru aldıktan sonra verilen pozisyonlardı. Nitekim Denizlispor’un 40-45 arası o kısa aralıkta pozisyon üstünlüğünü grafikten de görebiliyoruz. Bu durumu 3-0’ın rahatlığıyla açıklamak mümkün ancak ilk golden sonra artan tempoyla birlikte oyunun iki yöne de göz kırpması yine de Beşiktaş için değerlendirilmesi gereken bir detay. Tabii o tempo sayesinde Beşiktaş maçı erkenden bitirmiş de olabilir. Benim burada altını çizmek istediğim temel detay temponun kontrolü. İlk golden sonra artan tempoyu Beşiktaş’ın isteğinden çok Denizlispor’un isteğiyle açıkladığım için de bu detayın altını çizmek istedim.

Futbol Akademi Scouting (FAS) tarafından hazırlanan AD metriğinde Welinton’un defansif aksiyonlarıyla parladığını görüyoruz. Özellikle ilk yarının son 5-10 dakikalık bölümünde Denizlispor’un da yüklenmesiyle oyunun Beşiktaş ceza sahasına taşındığı anlar var. O anların çoğunda Welinton’u doğru yerde gördük. Bu aksiyonlar başarıyla sonuçlansa bile bahsettiğim kısa aralıkta Beşiktaş kalesinde bir gol görebilirdi. Önceki net galibiyetlerindeki kadar net bir savunma performansı izlemedik yani Beşiktaş’ta.

Atiba’nın bağlantı rolü

Beşiktaş’ın ilk golünde atak şekillenmeden önce yalnızca Atiba’ya bakalım. Beşiktaş sete otururken hücumda ekstra adam rolünü üstlenen Atiba atağın yönünün değişmesiyle hemen sağ kanada geliyor. Denizlispor açık vermeyince Beşiktaş en geriye dönmek zorunda kalıyor. Geride Josef var ancak Atiba ısrarlı. Birkaç saniye önce hücumdaki ekstra adamken oyunun geriye dönmesiyle o da geriye dönerek iki stoper arasında Josef’in rolünü üstleniyor. Ersin’le bir al-ver yaparak ikinci hücumcunun baskısını kırıyor. Beşiktaş geriden oyun kurma aşamasında tekrar…

Devam ediyoruz… Beşiktaş klasik kurgusuyla oyun kurma aşamasında… Aboubakar da merkezde istasyon olmuş, açık oyuncuları içeride, bekler de her zamanki gibi çizgide. Merkezde oyunu kuran Atiba, Beşiktaş kanat oyuncularının konumlarının avantajıyla çizgide boşta kalan Rosier’e başarılı bir ters top atıyor. Beşiktaş oyunu bu sayede tekrar 3. bölgeye getirmiş oluyor üstelik ceza sahasında da 3-4 oyuncusu var. Atağın devamı golle sonuçlanıyor ancak bu atağı golle sonuçlandığı için buraya koymadım.

Şimdi yazdıklarımın ekseninde yukarıdaki iki görüntüyü de tekrar izleyerek Atiba’nın hem geride hem önde bağlantı kurabilmek için ne kadar değerli bir oyuncu olduğunu görebiliriz. Hücumda konumlandığında bir ekstra adam. Sırtı dönük top kovalayan diğer hücumculara bağlantı olan sayısal üstünlük sağlayan bir profil. O senaryo tutmayınca en geriye kadar gelip oyunu şekillendiren ve ekstra diyebileceğimiz bir ters topla da oyunu açabilen bir profil. Üstelik bu saydıklarım Atiba’nın sadece akan oyundaki topla olan becerileri. Topsuz oyunda takımın yerleşimine, top kaybında karşı presle yaptıklarından bahsetmedim bile. Atiba’nın Beşiktaş’ta bu yüzden muadili yok. İki yönlü ve iki yönde de tam bir takım oyuncusu. Etrafındakileri değerli kılan bir profil.

İki görüntüye tekrar tekrar baktığınızda Atiba’nın sürekli elleriyle takımı saha içinde yerleştirdiğini de çok iyi görüyoruz. Beşiktaş’ı zaman zaman Atiba’ya muadil bulmadığı için eleştiriyoruz ancak Atiba’ya bir muadil bulmak ne kadar kolay bunu da sormak lazım sanki…

Atiba’nın hücumda üstlendiği bağlantı rolünün dışında öne attığı koşularla savunma arkasına sızma çabası da var. Aboubakar’ın derinde rol üstlenebilmesi bu koşuları mümkün kılıyor. Bu çaba yukarıdaki derlemede sonuç vermiyor ama Josef ve Welinton gibi topu iyi kullanabilen isimler olması bu koşuları bir gün somut olarak da değerli kılabilir.

Sonuç

Ghezzal’in yokluğunda tabela sıkıntısı çekilmemesi, maçı ilk yarıdan bitirmesi ve ikinci yarıyı dinlenerek geçirmesi açısından Beşiktaş için değerli bir galibiyet oldu. Denizlispor ateş hattında ve Vodafone Park’ta sürpriz denmeyecek bir mağlubiyet aldı ancak gol veya goller atabilirdi. Beşiktaş’ın buna fırsat tanıdığını düşünüyorum. Öte yandan ilk yarıda fark 3’e çıktığı an ikinci yarıda iki takımın oyununu da anlamlandırabiliyorum. Maç ilk yarıda fiilen bitince ikinci yarıda bir rölanti oyunu izledik dolayısıyla da maçın hikayesi dışında Atiba’nın rolünden detaylıca söz ettim. 38 yaşındaki efsane bu performansını daha ne kadar sürdürecek bunu da bizlere zaman gösterecek.

Sizler de dilerseniz Play analiz programını ücretsiz olarak aşağıdaki görsele tıklayarak indirebilirsiniz.