Futbolun patronu olarak nitelendirilen kişiler ile ilgili medyada sürekli olarak görüş bildirilse de FIFA’ya başkan olmak için nelerin gerektiğini, seçim sistemini, kimlerin oy kullanabileceğini veya kimlerin aday olabileceği konusu çok fazla gündeme getirilmiyor.
İşte tam bu noktada yine imdadınıza Futbol Akademi ailesi yetişiyor.
Öncelikle bu yazıda neler bulabileceksiniz buna bakalım;
- FIFA idari yapısının kabaca taslağına,
- Başkanlık seçimi için aday olma kriterlerine,
- Seçimde konfederasyonların büyük rolüne,
- Nihai adayların kimler olduğuna,
- FIFA Başkanlık Seçim Sistemine göz atacağız ve sizlerin bu konuda merakını gidereceğiz.
FIFA futbol ve futsalın dünya çapındaki en üst düzey yönetim organıdır. Merkezi İsviçre Zürih kentindedir. Sepp Blatter 1904 yılında kurulan FIFA’nın 8. Başkanıdır.
FIFA başkanlık seçim sisteminden bahsedebilmek için önce kabaca FIFA’nın idari yapısını bilmek gerekir. FIFA idari komitesi 1 başkan 8 başkan yardımcısı ve 15 üyeden oluşur.
Tablodan da anlaşılabileceği üzere başkan yardımcıları her kıtanın konfederasyonundan seçilir. Bu konfederasyonları açıklamak gerekirse;
AFC: Asya Futbol Konfederasyonu
CAF: Afrika Futbol Konfederasyonu
CONMEBOL: Güney Amerika Futbol Konfederasyonu
CONCACAF: Kuzey ve Orta Amerika ile Karayipler Futbol Konfederasyonu
OFC: Okyanusya Futbol Konfederasyonu
UEFA’dan 2, diğer konfederasyonlardan 1’er başkan yardımcısı seçilir. Üyeler ise konfederasyonun büyüklüğüne ve potansiyeline göre daha fazla sayıda seçilir. Bu yüzden UEFA’dan 5, Afrika’dan 3, Asya’dan 3 , Concacaf ve Conmebol’den 2’şer üye varken Okyanusya’dan üye yoktur.
Sistemin daha derinine inersek eğer, başkan adaylığı için;
- Sadece üyeler (en az 5 üye) aday gösterebilir.
- Başkanlık için aday gösterilen kişinin başvuru yaptığı tarihten itibaren geriye dönük 5 yıllık aktif hayatının 2 yılında “Federasyon Futbolunda” aktif bir rol oynaması (eski futbolcu, FIFA, Konfederasyon veya Federasyon yetkilisi olarak) gerekir. ( yani eski futbolcuların aday olması şok bir haber niteliği taşımıyor)
- Aday usule uygun olarak bir üye dernek tarafından önerilebilinir.
- Başkanlar 4 yıllık bir süre için seçilir.
- Seçilen başkan tekrar aday olabilir ve seçilebilir.
- Seçilen başkan Genel Sekreter vasıtası ile Kongre ve İdari Komite kararlarını uygulamak zorundadır.
*fifa tüzüğü 24.bölüm,1.kod)
Seçim Nasıl Yapılır;
- Başkanlık seçimleri FIFA Dünya Kupasının yapıldığı senenin akabinde yapılır.
- Aday adaylarına bir çağrı yapılır ve aday olarak gösterilme şartlarını sağlamaları istenir.
- Aday ve seçim takvimi belirtilir. Bu seçim için gönderilen takvim ve faks;
- Seçim gizli oy usulü yapılır. Gizli oy usulünü ve pusula dağıtımını Genel Sekreter yapar.
- Her aday kongrede oy kullanma işlemine geçilmeden önce 15 dakika konuşma hakkına sahiptir.
- Her kongrede oy hakkı olan 209 üye oy verir.
- İlk oylamada 3/2 oy çokluğu aranır. Eğer bu sayıya ulaşılamazsa ikinci veya üçüncü oylamada basit çoğunluk ile ( yüzde 50den fazla) devam edilir.
- Eğer sadece 1 aday varsa 3/2 kuralı aranmaz ve basit çoğunluk geçerli olur.
- Oy pusulalarını ve adaylarını kurulacak olan Ad-Hoc komitesi değerlendirir. Bu komiteyi oluşturan kişilerde yukarıdaki örnekte olduğu gibi faks yoluyla açık çağrıda belirtilir.
65. FIFA Kongresi için Başkan Adayları;
Joseph Sepp Blatter Hamman
Mevcut yönetimin FIFA başkanı. 1998 yılında seçildi ve üstü üste 4 seçim kazandı, 16 yıldır bu görevi yapıyor.
İsviçreli futbol adamı başkanlık dönemlerinin hepsinde yolsuzluk iddiaları ile anıldı. Son olarak Katara verilen dünya kupası organizasyonu ile tüm otoriteleri karşısına almakla beraber yönetim yapısında da meşhur saat olayları nedeniyle de Uefa başkanı ile birlikte çok eleştirildi. Malum Türkiye- İsviçre maçından sonra ki açıklamaları ile de TFF’yi karşısına almıştır.
Luis Figo
Özellikle futbolculuk hayatında Barcelona’dan Real Madrid’e transferi ile dünyayı sallayan Figo bu seferde futbolun patronu olarak dünyayı sarsmaya hazırlanıyor. Herkesin bildiği gibi Portekiz doğumlu olan Figo özelikle “İnternete FIFA yazdığınızda skandal kelimesi karşınıza çıkıyor bunu düzeltmemiz lazım” açıklamasıyla adaylığını açıklamış ve 5 üyeden destek almıştı. En önemli artısı futbolda bir efsane olması ve var olan medyatik gücü. Eksi yönü ise yönetim aşamasında tecrübesiz olması.
Ali Bin El-Hüseyin
En genç adaylardan biridir Prens Ali. 1975 doğumlu Prens ACF’den FIFA başkan yardımcısıdır.2011 yılından beri bu görevi icra etmektedir. Aslen güreş sporuyla spor hayatına başlayan Prens Ali aynı zamanda Ürdün Futbol Federasyonu kurucu başkanlığını da sürdürmektedir. Prens Ali’nin en medyatik özelliği ise FIFA’nın kadın futbolcuların başörtüsü yasağını savunması konusunda ki görüşleridir. Eksi yönü ise oda mevcut başkan Blatter’le birlikte Rusya ve Katar Dünya Kupası organizasyonları için yolsuzluk iddialarının merkezinde olmasıdır.
Michael Van Praag
Hollanda Futbol federasyonu başkanı olarak görevini sürdürmekte olan Michael aynı zamanda eski Ajax kulübü başkanıdır. Daha çok babasının bıraktığı yerden devam eden bir kariyere sahip adaydır. FIFA da ki mevcut görevleri; İcra Komitesi ve Hattrick Komitesi başkan yardımcılığıdır.