Şu dönemde hemen her büyük ligde futbola ara verilmiş durumda. Bu ara özellikle futbol kulüpleri, menajerler ve futbolcular için bir dinlenmeden çok kafa yorma, kâr yapma, katkı sağlama ve iş yapma arasıdır aslında. Çünkü bu ara aynı zamanda futbolun devamı için, takımların gelişmesi için ve sektörün daha ileriye gitmesi için olmazsa olmaz transfer sezonudur.
Peki, daha önce hiç transfer tarihini merak ettiniz mi?
Hangi yıllarda hangi sayıda transfer yapılmış?
Hangi ülke ne kadar bütçe harcamış?
Futbolun doğduğu yıllarda transfer sayısı kaçtı ve şu anda kaç? Tüm bu soruların cevabını bu yazımızda bulabileceksiniz.
Öncelikle modern futbolun doğuşundan başlamak gerekirse; 19. Yüzyılın ortalarında İngiltere’de özel okulların getirdiği farklı oyun kuralları ile oynanan bir oyun olarak başladı. Çeşitli okulların (Elon, Harrow, Rubgy, Winchester) farklı kurallarla oynadığı oyunu Cambridge Üniversitesi’ndeki bir toplantıda ortak kurallar ele alındı ve ilk futbol kuralları olan Cambridge Kuralları ortaya çıktı. Fakat çoğu kesim tarafından kabul görmeyince yine herkes kendi kurallarıyla oynamaya devam etti.
26 Ekim 1863’de ise yine bir toplantı gerçekleştirildi ve Futbol Birliği kuruldu. Asıl adıyla ve bugün bildiğiniz haliyle Football Association yani kısaca FA.
İlk resmi müsabakalar FA’nın kurulumu ile 1872 yılında yapıldı. 1888 yılında ise Aston Villa yöneticisi William McGregor Birmingham’da ilk futbol ligini kurdu.
Transfer mkonusunu farklı, önemli tarihler halinde ele alacağım.
Bilinen ilk ülkeler arası transfer 1900-1901 yılında Uruguay-Şili arasında gerçekleşmiştir. Bu transferin maliyeti ise bilinmiyor. 1931-1932 tarihlerinde Uruguay’da düzenlenen ilk dünya kupasının ardından ise yapılan transfer sayısı sadece 4.
Futbola etkisi nedir tam olarak bilinmez ama ikinci dünya savaşından sonra 1950 yılına baktığımızda transferde ilk ciddi artışı görüyoruz.
Türkiye’de futbol liglerinin kurulmasının baz alındığı tarih olan 1959’da ise durum şöyleydi; 19 farklı ülke 33 Transfer.
Haritalardan da anlaşılacağı üzere çok geniş kıtalara yayılım söz konusu olmayan yıllar. Bunun elbette ki farklı sebepleri mevcuttu. Ama bariz görünen bir gerçek var ki 1966 yılında İngiltere’de düzenlenen ve ilk kez 1.5 milyon gibi bir seyirci kitlesine ulaşan Dünya Kupası sonrası durum biraz değişmiş. 1966 Dünya Kupası Pele’li son şampiyon Brezilya için kabus gibi olmuş ve daha ilk turda Meksika’ya yenilerek turnuvaya veda etmişti. Finalde ise İngiltere ile Batı Almanya karşılaşmış özellikle İngiliz efsanesi Bobby Charlton ve Alman panzeri Franz Beckenbauer karşı karşıya gelmişti. İngiltere Dünya Şampiyonu olmuştu. Sonrasında ise oluşan transfer trafiğine bakacak olursak;
FIFA’nın iyice kendini hissettirdiği yıllardan biri olan 1977 yılında ise o yıla kadar ki ulaşılan en büyük transfer bedeline ulaşılmış 4 .5 milyon Euro’dan fazla bir harcama yapılmış. En büyük artışların olduğu sene olarak göze çarpan bu yılda ise FIFA, ilk kez U-20 Milli Takım Şampiyonasını Tunus’da düzenlemiş, günümüze kadar devam etmiştir;
Gelelim yine transferin zirve yaptığı o zamanki yıllara göre rekor kırdığı yıllardan birine. Ben, her Dünya Kupası’nın transfer sezonunda çok fazla etkili olduğunu düşünüyorum.
1986 yılında Dünya Kupaları tarihinde unutulmayan bir organizasyon gerçekleşmişti. Meksika’da gerçekleşen unutulmaz Dünya Kupası’nda finale Arjantin-Batı Almanya çıkmıştı. Bir tarafta Dünya’nın en iyi futbolcularından Maradona diğer tarafta ise artık Batı Almanya’nın teknik direktörü olan Beckenbauer vardı. Arjantin’in şampiyon olduğu turnuvada birçok önemli yıldız daha keşfedilmişti(Aynı Dünya Kupası’nda Maradona meşhur Tanrı’nın Eli golünü Çeyrek Finalde İngiltere’ye atmıştır).
Tüm bunların etkisine bakacak olursak; 36 milyon Euro 416 transfer.
Ve nihayet gelelim o meşhur seneye. 1995 yılında FIFA’nın bile karşı koyamadığı bir hukuk mücadelesinin sonucunda Dünya futbol anlayışının, Dünya transfer politikalarının ve transfer ekonomisinin bir daha asla eskisi gibi olmayacağı o karar: Bosman Kararı. Avrupa Adalet Divanı kararı ile futbolcuların işçi sayıldığı ve Avrupa Birliği ülkelerinde serbest dolaşımını sağlandı. yani Avrupa Birliği vatandaşları yabancı oyuncu sayılmayacaktı artık. Ayrıca bonservissiz transferin de önü açılmıştı. Artık sözleşmesi biten oyuncu bonservis ödenmeden istediği kulübe transfer olabilecekti. Ayrıca bu karar ile birlikte futbol resmi olarak ekonomik bir faaliyet olarak görülmüştür. Bunun etkileri ise şu şekilde yansımıştır;
Kararın alınmadan önce, 1994 Dünya transfer harcaması: 104 milyon Euro
Kararın alındığı yıl, 1995 Dünya transfer harcaması: 195 milyon Euro
Karar alındıktan sonra, 1996 Dünya transfer harcaması: 365 milyon Euro
Milenyum’da ise ilk kez 1 Milyar Euro barajı aşılıyor. Hatırlayacağınız gibi bu yılın gözde transferleri;
Gaizka Mendieta: Valencia – Lazio 48 Milyon Euro
Gianluigi Buffon: Parma – Juventus 54 Milyon Euro
Hernan Crespo: Parma – Lazio 55 Milyon Euro
Luis Figo: Barcelona – Real Madrid 60 Milyon Euro
Zinedine Zidane : Juventus – Real Madrid 73.5 Milyon Euro
Tüm bu transferlerinde etkileri sonucunda oluşan tablo ise;
Son olarak 2012/2013 sezonu verileri ile Dünya transfer tarihinin önemli artış tarihlerini ve kısmen neden olan olayları incelemiş oluyoruz. Bosman Kararında yer aldığı gibi ve Simon Kuper’in de ünlü sözünde dediği gibi “Futbol Asla Sadece Futbol Değildir”.
Kaynak: eyeseedata.com
İlgili başka bir yazı için tıkla ==> Futbolda Transfer ve Popülizm