Takvimler 21 Kasım 1973’ü gösteriyor. Şili Ulusal Stadyumu’nda binlerce taraftar yerini almış ve 1974 Dünya Kupası vizesi için oynanacak Şili – SSCB maçını bekliyor. Yok böyle maç! Gerçekten de yok… Çünkü rakip SSCB yok sahada. Zemin ve hava futbol oynamaya müsait ama keşke vicdanlar müsait olmasaymış.
Skorun ardındaki hikayeye bakmak için geçmişe dönüyoruz…
11 Eylül 1973 sabahı halkçı ve ulusal bağımsızlıktan yana Salvador Allende’nin Amerika destekli Augusto Pinochet tarafından devrilmesine şahit olur Şili halkı. Baskı, acı ve işkence dolu günler onları beklemektedir ve bu işkencelerin merkezi de Şili Ulusal Stadyumu’dur.
Estadio Nacional; bir stadyumdan darbe sürecinde en az 40 bin kişinin işkence gördüğü hatta katledildiği bir dehşet yuvasına dönüşür. Şilili efsane müzisyen Victor Jara da son günlerini burada yaşamıştır. Kısacası Şili’de insanlık dışı olaylar yaşanmakta ve bunun merkezi olarak da bir spor mabedi kullanılmaktadır.
Bu süreçte Almanya’da oynanacak Dünya Kupası yaklaşır ve ön eleme maçları oynanacaktır. Şili’nin rakibi Sovyetler Birliği olur. İlk maç Moskova’da golsüz eşitlikle sonuçlanır. Rövanş için gözler kanlı darbenin yaşandığı Şili’ye çevrilir.
SSCB, FIFA’ya; Şili halkının kanıyla sulanmış bir sahada maça çıkmayacağını söyler ve mücadelenin tarafsız bir sahaya alınmasını talep ederek şu telgrafı çeker:
“Şili’de faşist bir ayaklanma sonucunda yasal hükümetin devrilmiş olduğu ve ülkede kanlı bir terör ve baskı rejiminin hüküm sürdüğü herkesçe bilinmektedir. Santiago Stadyumu futbol müsabakası oynanabilecek bir mekan olmaktan çıkartılmış, Şilili yurtseverlerin işkence gördüğü bir toplama kampına dönüştürülmüştür. Sovyet sporcuları Şilili yurtseverlerin kanıyla bezenen bir stadyumda spor karşılaşmasına çıkmayı reddeder.”
Bu talep üzerine FIFA, Estadio Nacional’e bir heyet gönderir ve stadyum için rapor ister ama Pinochet yönetimi darbenin kanlı izlerini çoktan temizlemiştir. FIFA’nın gönderdiği heyet stadyum için futbola elverişli raporu verir ve bunun sonucunda SSCB, Şili’ye gitmez.
15 bin asker ve darbe destekçilerinin doldurduğu stadyumda maç başlar. Şilili futbolcular paslaşarak rakipsiz sahada rakip kaleye doğru ilerler ve takım kaptanı Francisco Valdes futbol tarihinin en onursuz golüne imzasını atar. Sahada olmayan rakip santra yapamadığı için maç hükmen Şili lehine sonuçlanır ve Şili, Dünya Kupası vizesini kapar. Özetle Şili kendi çalıp kendi oynamıştır.
Şili’de ciddi bir Pinochet muhalifi olan Carlos Caszely ise maça mecburen çıkmak zorunda kalmış ancak koşmayarak tepkisini ortaya koymuştur. Caszely sonrasında katılmak istemediği ama mecbur bırakıldığı Dünya Kupası mücadelesinde de futbol tarihinin ilk resmi kırmızı kartını tanıdık bir isimden, Doğan Babacan’dan görerek tepkisini göstermiştir. Caszely, Pinochet’in Şili’de gücünün yetmediği tek kişi olarak anılır çünkü halk onu taparcasına sevmektedir.
Kısaca futbol siyasetle iç içe bir halka olarak yine tarih sahnesine çıkmıştır. Halk kanıyla sulanmış stadyumda oynanan rakipsiz bir maç… Pinochet 1 – 0 Vicdan.