Zaman değişti. Hem de çok fazla. Zamanında sezon başında fikstür çekilince gazetenin verdiği sağında solunda yıldız oyuncular ve yeni transferlerle bezenmiş takımına özel fikstürünü alıp veya gazetede sayfa halinde verilmişse sayfasını kesip odasının bi köşesine asan çocuklar artık büyüdü. Sezon başında şu maça üç puan şu maça bi puan diye kenarlarda yapılan hesaplar da tarih oldu. Çünkü artık akıllı telefonlarımız ve aplikasyonlarımız var. Hele internetin olmadığı zamanlarda, 202’de ne var 203’te ne var ezbere bilinen teletexti ne siz sorun ne ben söyleyeyim. Hatta mobil cihazların, futbol hakkında arama yapılması konusunda masaüstü bilgisayarları ve tabletleri geçmiş olduğunu düşünürsek, bilgisayarların bile dönemi geçmeye başlıyor diyebiliriz.
Tabi bir de işin kullanıcı ile birlikte sağlayıcı yönü de var. Zamanında TRT Telegün Analytics gibi bir sistem yoktu. Ya da bu bilgiler kimseyle paylaşılmıyordu. Ancak ilerleyen teknolojiyle data madenciliği kolaylaştı ve kullanıcı tecrübesi de daha anlamlı hale geldi. Ki zaten teletekste haftanın sonuçlarına sonra puan durumuna sonra da gelecek haftanın maçlarına bakan kullanıcının tecrübesini test etsen ne kadar kapsamlı bir sonuç alabilirdik o da ayrı bir mesele.
İşler değişince kullanıcı davranışlarını test etmek de daha anlamlı bir hale gelmiş oldu. Bu işin ne boyutlara ulaştığını anlamamıza da sağolsun Google yardımcı oldu. “Futboldaki En Büyük Stadyum: Google Arena” isminde çok ilginç bilgiler içeren bir makale yayınladılar. Ne yazık ki yeteri kadar ilgi çekmedi ve futbolun dijitalleşen yüzünden bahsetme işi haliyle Futbol Akademi’ye kaldı.
Bu makalede ülkemizin üç büyüklerinin neden üç büyükler diye anıldığı sorusuna yanıt vermiş örneğin Google. Futbol takımları ile ilgili yapılan aramaların %75’i bu üç büyükler hakkında olmuş. 2015 yılında yapılan 800 milyon aramanın da 3’te 1’inin takımlar üzerine olduğunu düşünecek olursak bu durumun ne kadar ciddi olduğunu anlarız. Üç büyüklerimizden hangisi hakkında daha çok arama yapıldığını merak edenler arasında ben de vardım ancak Google bunu paylaşmamayı daha uygun bulmuş.
Takımlar seviyesinde olmasa da, oyuncular seviyesinde üç büyükler arasında kıyaslama yapmış Google. Tabi ki bunu da halihazırda oynayan oyuncularla değil, transfer döneminde ismi fazlasıyla konuşulan isimler üzerinden yapmış. Bunun haricinde Youtube’un da Google’a ait olduğunu düşünecek olursak, çok iyi tanımadığı oyuncuyu öğrenmek amacıyla veya çok iyi tanısa da kendi takımının formasıyla hayalini kurmak için kullanıcıların oyuncu isminin yanına skills & goals yazıp aratması bir gerçek. Tabi Wyscout gibi programlara sahip kullanıcılara burada ayrı bir saygı duyuyoruz. 2015 yazı transfer döneminde gündeme düşen oyuncuların Youtube izlenmeleri ve Google aramaları nasıl olmuş grafiğini hemen aşağıda bulabilirsiniz.
Dijitalleşen futbol içerisinde Youtube’un da ayrı bir yeri var artık. Özellikle Türkiye gibi futbol izleyiciliğinin tutku ile harmanlandığı yerde maç öncesinde veya maça giderken tezahurat dinleyenlerin sayısı az değil. Aramaların da %70i Youtube üzerinden yapılıyor. Tezahurat veya marş dışında da bir ay içerisinde Youtube’u kullanan ortalama sporsever sayısı 7.5 Milyon. Hiç şaşırtıcı olmayacak ama futbol diğer tüm sporların toplamından %30 daha fazla aranmış. Futbol ile ilgili en belirgin izlenen şeyler ise; özet ve eğlenceli maç anları, listeler ve yetenek montajları, takım marşları, arşivden seçmeceler, kavga ve tartışmalar, saha dışı eğlence ve oyun görüntüleri olmuş.
Futbolcuların oynadıkları televizyon reklamını izleyemek için kanal kanal gezip reklam arayan çocuklardan, futbol dünyasındaki tüm haberleri cebimize sığdırmış nesile dönüştük. Bir düşününce bu dijitalleşme seviyesine dramatik diyebiliriz. Ancak 2000’lerin başında Türkiye’de çok satan futbol dergilerinden birinde o zamana göre yakın gelecekte maçı Hakan Şükür’ün üzerinden izleyebileceğimizi okumuştum. Neredeyse 20 sene geçti elde var anca Pierro. Dijitalleşme dramatik ancak hala kat edilecek çok yol var. Bugün kullandığımız applikasyonlara da teletext muamelesi yapılmasına daha ne kadar var onu da zaman gösterecek.