Bursaspor altyapı maç analisti Coşkun Özdemir’e mesleği, kariyeri, Football Manager ve tabii ki futbol hakkında aklımıza gelenleri sorduk, o da içtenlikle cevapladı.
Sizlerin de merak ettiği, öğrenmek istediği konular, Coşkun Özdemir’e sormak istediği sorular var ise yagizokul@futbolakademi.net ‘e iletebilirsiniz.
Yağız Okul : Analiz ve inceleme merakınız nasıl başladı?
Coşkun Özdemir : Öncelikle benimle bu röportajı yaptığınız için teşekkür ederim. Analize olan ilgim 2001 yıllarına dayanıyor. Bu alana yoğunlaşmam bir oyun sayesinde oldu. Efsane CM serisiyle başladığını söyleyebilirim. Aslında oyunu oynamaktan ziyade o dönemler oyuncu profillerinin maça olan etkisini yorumlamaya ve bununla birlikte sayısal verilerin ilişkisinin yapay zekaya olan etkisini araştırarak doğru olan bilgiye ulaşmaya çalışan bir dönem geçirdim. Bu sayede incelemeler yaparak belirli noktalarda varsayımlarımla kendi bakış açımı geliştirdiğimi söyleyebilirim. Tabi ki amatör olarak futbol ve voleybol oynamam hayatımda spora olan bakış açım konusunda beni her zaman üst sıralarda tutmuştur.
YO : Ne zamandır FM oynuyorsunuz?
CÖ : Yaklaşık olarak 17 senedir FM oynamaktayım. Bununla birlikte resmi olarak 2007’den bugüne 9 sezondur FM Bursaspor araştırma görevlisiyim.
YO : Özellikle antrenörlük mü düşünüyordunuz?
CÖ : Hayır, Öncelikli hedefim saha içinde olmak değildi. Futbolun içinde olmak ama bir teknik adam olarak değil. Bu yüzden en başından analist olmak istedim. Fakat saha içinin havasını da koklamakta gerekiyor. Biz analizciler olarak asıl işimiz saha dışında gerçekleşiyor. Fakat ana kaynak saha içinde olduğu için antrenörlük ve futbol bilginizin de belirli bir seviyede olması lazım. Yani ikisi de olmazsa olmaz. Tek bir seçenek sunmak çok doğru olmaz. Yeri geliyor saha içinde antrenmanları çekip analiz yapıyorsunuz.
YO : An itibari ile Bursaspor kulübündeki göreviniz nedir, tanımı nedir?
CÖ : Şuan ki görevim altyapı da Maç Analistiyim ve departmandaki analiz konusunda tek yetkiliyim. Görevim içeriğime gelirsek başta performans takımlarımızın U21-U19-U17’nin maç ve antrenman analizlerini yapmak, görsel eğitici videolar hazırlamak ve oyuncuların performans gelişimine ve oynanan maç sonrası kendilerini farklı pencereden görebilmelerine katkı sağlamak. Gerektiğinde Fiziksel Uygunluk antrenörümüze Fiziksel testlerde destek olmak.
YO : Bursaspor iş başlangıcı nasıl oldu, ne kadar süredir buradasınız?
CÖ : Bursaspor’a başlangıcım 2013 yılında gerçekleşti. O dönem Scouting Departmanı (Timsah Gözü) ile kulübe adım atmış oldum. Yaklaşık 3 senedir Buradayım. Bunun 1 sezonu A takımda, 2 sezondur da Alt yapıda görev almaktayım.
YO : Görev aldığınız süre içerisinde de FM oynayabiliyor musunuz?
CÖ : FM’ye maalesef çok fazla zamanım olmuyor. İş yükümüz yoğun olduğu için oyunu oynayacak çok vaktimde olmuyor. Çok nadir her yeni seride bir süre yeni oyunu görmek için kariyer açıyorum.
YO : FM dışında destek aldığınız herhangi bir program veya sistem bulunuyor mu? Programları birkaç cümle ile anlatır mısınız?
CÖ : FM’den aslında herhangi bir destek aldığım söylenemez. Çünkü 2 sezondur Prozone(Stats) olan anlaşmaları haricinde daha çok oyuncu araştırması yapan kişiler için oyun iyi bir veri kaynağı olarak söyleyebilirim. Dönem dönem benimde baktığım olur. Ama destek aldığımı söyleyemem. Analiz konusunda ise SportsocdePro, Mathball, Supervisior, Coach Paint, TOgSport gibi programlar kullanmaktayım. Hepsinin kullanım amacı farklı ve bize çok fayda sağlıyorlar.
YO : Sizi bu göreve getiren süreçte FM oynarken nelere dikkat ettiniz veya ediyorsunuz?
CÖ : Aslında dediğim gibi oyun oynamaya artık çok fazla zamanım olmuyor ama yukarıda ki soruda kısa olarak bahsettiğim gibi, yapay zekanın maç motoruna olan etkisi verilen komutların oyuna ne kadar etki ettiği, yeni seriyle gelişen analiz kısmından çıkan verilerin tutarlılığı gibi oyununun bazı bölümlerine dikkat ederim. Zamanımın daha çok olduğu dönemlerde maç komutlarını test etmek için 90 dakika normal maçı izlediğim zamanlarda oldu. O yüzden oyunu oynamak için ya zamanını harcamanız lazım yada boş vaktinizin olması lazım. Benim için şuan FM oynamak bir lüks oluyor J
YO : Bu süreçte nasıl gelişti, nasıl analist oldunuz?
CÖ : Altyapıda analiz konusunda yetkiliyim. Benimle birlikte 2 kişi çalışıyor. Grup hocalarına analiz ve diğer konularda da destek oluyorum . Belki baş analiste diyebilirsiniz buna. Türkiye’de genelde altyapılarda çok fazla analistler görev almıyor. A takımdan altyapıya geçtiğimde zaten A takımda var olan görevimi burada devam ettirerek bir sistem kurarak görevimi sürdürüyorum. Şuan Türkiye genelinde hem donanım hem de çalışma şekli olarak en iyil analiz departmanlarından birisine sahip olduğumuzu söyleyebilirim. Yakın zamanda optik kameralarla canlı maç analizlerine de başlayacağız.
YO : Maç analisti olana dek gerek mesleki gerek sektörel ne gibi tecrübeler edindiniz?
CÖ : C lisanslı antrenörüm, Aynı zamanda maç ve performans analiz uzmanlık belgesine sahibim. Tüm liglerde profesyonel analist olarak sözleşme yapabiliyorum. İlk tecrübem Bursaspor adım atmamla başladı. Sonra ki süreçte kendimizi geliştirerek iyi bir tecrübeler edinmeye çalışıyorum. Daha önce Mathball Analiz sistemleri için bir süre maç analizleri yaptım. Bu benim gelişmemde çok büyük etkisi oldu. Asıl bilgi birikimini orada kazandım ve tecrübelendim. Matchstudy.com takip ediyorsunuzdur Mathballda bu firmanın bir yazılımı ve başında çok değerli bir insan var. Hasan Gören. Benim gelişimimde onunda çok katkısı olduğunu söyleyebilirim.
YO : Teknik direktörlerin yaşadığı zorlukları görebiliyoruz. Antrenör ekiplerinde ne gibi zorluklar mevcut?
CÖ : Altyapı olarak Türkiye’nin en iyi tesislerinden birine ve hocalarına sahibiz. Aynı zamanda Adnan Örnek gibi profesyonel bir gençlik geliştirme direktörümüz var. Biliyorsunuz kendisi daha TFF’de görev yapmaktaydı. Zorluk olarak aklıma şu an gelen önemli söyleyemem. Genel olarak ise Türkiye’deki eğitim sistemi nedeniyle geç olan antrenman saatleri ve bu konudaki halen hali hazırdaki plansızlık. Diğer konulara girmesem daha iyi olur. Görünen köy kılavuz istemiyor zaten.
YO : Pazartesi sabahı oldu. Haftaya nasıl başlıyorsunuz, nasıl bitiriyorsunuz? Kısaca 1 haftanızı özetler misiniz?
CÖ : Hafta sonları gelişen maç takvimine göre genelde maç sonra 1 gün çalışmıyorum. Eğer pazartesi görev başındaysam. Hafta sonu yapılan maçların videolarının toplanması, veri tabanına yüklenmesi, analiz programlarına verilerin girişleri ile başlayarak 3-4 gün bu şekilde maç analizlerini yaparak geçiyor. Daha sonra günlere göre takımlarla analiz toplantılara girerek oynanan maçın tüm ayrıntılarıyla analizi yapılıyor ve hocalarımızın isteklerine göre ekstra çalışmalar yapıyoruz. Bireysel oyuncu analizleri yada karşılaşacağımız takımın maçlarına sahipsek rakip takım analizi gibi.
YO : Örneğin Barcelona, Bayern Münih ve şimdi de Man. City’de Guardiola ile çalışan Carles Planchart teknik kadronun 6 hafta önünden ilerleyerek rakibe göre haftalık antrenman metodları hazırlamaktadır. Sizler nasıl çalışıyorsunuz?
CÖ : Sezon başında tüm takımlarımızın 1 sezonluk analiz çalışması planlamasını yapıyoruz .
YO : Bir futbolcu hakkında rapor sunmadan önceki aşamalar nelerdir? Önce FM’den bakıyor daha sonra izliyor musunuz?
CÖ : FM’ye bakmıyorum. Çünkü oyuncu profilleri tamamen hissi kıblel vukuya dayanarak verildiği için size sadece bir görüş katabiliyor. Önemli olan eğer çıplak gözle izlenemiyorsa belirli programlar aracılığı ile ‘yscout yada Innstatscout sayesinde oyuncunun oynadığı 5-6 maçın görüntüsünü indirilip belirli kriterlere göre analizi yapılıp görsel ve sayısal veri olarak sunulmaktadır.
YO : Rapor sunmadan önce kaç kez bir futbolcunun verileri elinizden geçiyor?
CÖ : Eğer kendi oyuncumuzun verilerini o grubun hocasına sunmak için ise zaten tüm maç kare kare analiz yapıldığı için 9-10 saatte çıkan verilerin doğruluğu %95 e yakın oluyor. Daha sonra ufak kontroller ile hem görüntü hem de sayısal raporu çıkıyor. Sonrasında istenirse sunumunu yapabiliyoruz.
YO : Futbolcunun yeteneklerini görebiliyorsunuz ancak mental performansınız nasıl ölçüyorsunuz?
CÖ : Oyuncu bütününü sadece yetenek olarak ele almadığınızda işin diğer boyutunda önem arz eden bazı gerçekler söz konusu. Özellikle bu Türkiye’de çok fazla yaşanıyor ve düzeltme çabası bir noktada etkisini yitiriyor. Oyuncunun yeteneğini üst düzey olmasına karşın kendi yeteneklerinden şüphe etmesi, yahut kendi pozisyonunda önem arz eden bir hareketi yapma konusunda sürekli korkması gibi eğilimleri mental eksiliğinden kaynaklanıyor diyebilirim. Bu böyle olunca oyuncunun gelişme süreci ister istemez geriliyor. Ölçme konusunda gözlemlerin yanı sıra teknik açıdan değerlendirecek olursam analiz verilerinden çıkan bir bilgiyi paylaşayım. Bir stoperin 30 maçta girdiği ikili mücadelelerin sadece üçte birini kazanması o oyuncunun sadece fiziksel yetersizliği yada kalitesiyle alakalı olmayabiliyor. Örneğin her ikili mücadele sonrası kendini bırakıyor ve mücadeleye devam etmiyorsa orada bir mental sorun olduğu ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Veriler bir anlamda sizi sorunun kaynağına da götürebiliyor. Sonrasında ise gerekli çalışmaları psikolog, mentor ve antrenör ilişkisi eşliğinde gerekli çalışmalar yapılabiliyor.
YO : Genel bir rapor sisteminiz mevcut mudur? Yoksa her teknik direktörün isteklerine yönelik ayrı rapor mu hazırlıyorsunuz? Sayın Hamza Hamzaoğlu’nun yöntemleri ve istekleri var mı, nasıl?
CÖ : Analiz konusunda her takım hocasının saha içinde takımında görmek istediği belli başlı oyun anlayışı var. Bu doğrultuda her takım için ayrı raporlama sistemi kullanabiliyorum. Altyapıda olduğum için Hamza Hocanın talep ve isteklerine A takım analisti ilgileniyor. O yüzden ben daha çok altyapıda bulunan hocalarımızın isteklerine göre rapor sistemleri geliştirerek analiz verilerini ortaya çıkarıyorum.
YO : Meslektaşlarınız ile karşılıklı önerilerde bulunuyor musunuz? Bu önerilere güvenebiliyor musunuz?
CÖ : Bizim için önemli bir konuda, zaman zaman elbette fikir alış verişinde ve önerilerde bulunuyoruz. İyi bir analist veriyi iyi yorumlamalı ve farklı bakış açısından görebilmelidir. Sizin bakış acınıza yada sizin gördüğünüz yerden görmeyen insanların fikirleri duymak sizin içinde önemli oluyor.
YO : Enes Ünal ve Oğulcan Çağlayan’ın birlikte NTVSPOR’a verdiği röportaj hala akıllarda. Bursaspor altyapılarının bu futbolcuların gelişimindeki kültürel etkisi nedir?
CÖ : Altyapımızın bir kültürü ve vizyonu var. Türkiye’nin en iyi alt yapılarından birisine sahibiz. Bunu herkes biliyor. Altyapı bünyemizdeki oyuncularda aranan tek şey yetenek değil. Karakteri, hayata bakış açışı, kendini lirini geliştire bilirlik düzeyi, çevresine ve kendisine olan saygısı ve hırsı, Bir bütün olarak ele aldığınızda komplike olarak kültürel bazda kaliteli genç oyuncu çıkarmamızın nedenlerinden biri bu bahsettiğimiz kriterlere önem verilmesinde de yatıyor. Tabi ki hocalarımızın kalitesi ve oyunculara verilen eğitimler bütünü de dahil ettiğinizde hem hayata hem futbol yaşantılarına çift yönlü kaliteli adımlar atarak onların gelişimlerine büyük katkılar sağlanmış oluyor. Örneğin soyunma odalarına dışarıdan girerken bir yazı var. ‘’GERÇEK SEVGİ’’ diye ve sol taraflarında Enes Ünalin giderken altyapı ile ilgili yazdığı veda mektubu. Bizim altyapımız gerçek sevgiyle harmanlanmış kaliteli oyuncuların yetiştirilmesine destek olan bir futbol fabrikası, değerlerine ve bursasporluluk bilincine önem vererek her bir kulübüz.
YO : Bugüne dek ne kadar analiz verisi elde ettiniz? Bir sayı verebilir misiniz?
CÖ : Genel olarak 200e yakın maç analizim var. Maç içi aksiyon verilerini toplarsak büyük bir dataya sahibim. Süperlig ve alt yapı analizlerim dahil. Gerektiğinde çok işime yarıyor. Karşılaştırmalar, bireysel performans verilerini gruplandırılması, oyuncu teknik performans gelişimlerini takip etme, süreç değerlendirmesi, vs gibi bir çok konuda destek sağlıyor. Fakat analizlerde bazı süreçler var. Önemli olan herşey sayılamaz ve sayılabilen herşeyde önemli değil. Oyüzden maç analizi neyin ne olduğuna karar verme sanatıdır. Sizde elinizde veriyi buna göre kullanırsanız hem gerçek hedefe ulaşmış olur hemde elinizde ki analiz verisi işe yaramış olur.
YO : Bir futbolcunun video analizine güvenebiliyor musunuz? Canlı izlemeden karar verebiliyor musunuz?
CÖ : Benim için ikisi de önemli. Görevim olarak maç analisti olmam ve videolar bizim direk olarak veri kaynağımızı oluşturduğu için önceliklerimden birisi doğru yapılan video analizlere inanıyor olmam. Ama doğru olması şart ile. Çünkü bir futbolcunun sadece topla beraber yaptığı analizi ortaya koyarsanız büyük yanılgı olur. Yahut sadece iyi hareketlerinden oluşan bir analiz ise sizi yanıltır. Topla ve topsuz yaptığı tüm hareketler büyük önem taşıyor. İkisi bir arada ve doğru kullanıldığında güvenilir olabiliyor. Ayrıca o görüntülerin ne şekilde çekildiği de çok önemli. Özellikle scouting yapan kişiler görüntüleri taktik kameralardan geniş açılı izlenmesi en doğrusu, Örneğin Bayern Munih’te iken Guardiola hiçbir canlı maça scout göndermiyordu. Takip edilen oyuncular geniş açılı kameralar izleniyordu. Karar vermek ise gelen verilerin sunumundan sonra ekibin ve en son hocanın onayıdır.
YO : Gelecekte sizleri ve bizleri neler bekliyor? Neler göreceğiz, izleyeceğiz? Futbolun analiz yönündeki gelişim ve değişimlerinden bahseder misiniz?
CÖ : Gelecekte teknolojinin daha iyi seviyelerde olacağını düşünürsek, Bu durumun futbol yada spor dallarıyla iç içe bir bütün olarak ilerleyeceğinden dolayı analiz sürecinede bir hayli büyük katkısı olacaktır. Türkiye bu konuda biraz geriden geliyor. Avrupa kulüpleri teknolojiyi her bünyesinden en kaliteli şekilde kullanmaya çalışıyor. Örneğin Sevillanın fiziksel performans bölümü neredeyse en gelişmiş teknoloji araçlarını kullanarak oyuncularını hem test ediyor hemde performanslarına katkı sağlıyor. Teknolojinin futbola kesinlikle katkısı çok büyük. Umarım kulüplerimiz bu konuda yatarım yapmaktan kaçınmazlar.
YO : Sizin ileriye dönük bireysel hedefleriniz nelerdir? Kendinizi nerede görüyorsunuz? Nerede olmak istiyorsunuz?
CÖ : Öncelikle kulübüme en iyi şekilde hizmet etmek. Sonra daha üst seviyelerde görev almak, bir Analiz departmanını yönetebilmek. Zaman ne gösterir elbette ileride göreceğiz. Hedefim her zaman en doğru en dürüst ve en iyi şekilde çalışabilmek ve bunu göstermek. Milli takım bünyesinde genç milli takımlarda analist olarak görev almak hedeflerimin arasında. Orada da çok değerli insanlar görev alıyor bu arada. Bizde çalışmaya devam edip, yetkililerin bizi görmelerini sağlamak için bekleyeceğiz.
YO : Geliştirmek istediğiniz, zayıf bulduğunuz yönleriniz var mı? Varsa nelerdir?
CÖ : Saha içinde daha fazla zaman geçirmem gerekiyor. Ve yeni teknolojilerinin entegrasyonu ve test edilip katkı düzeyini ölçme konusunda daha fazla zaman ayırmam lazım. Zaten hiçbir zaman tamamın ben piştim demek olmaz. Öğrenmenin ve araştırmanın sonu yok. Yeni uyguladığınız bir çalışma sizin öncesinde o konuda eksik ve zayıf olduğunu gösterir. Bizde her zaman araştırıyoruz ve eksik olan yönlerimizi düzeltmeye ve geliştirmeye çalışıyoruz.
YO : Yaptığınız bir hata var mı? Bu hatayı telafi edebildiniz mi?
CÖ : Analizde hata sunduğun verinin sadece bir istatistikten ibaret olmadığını göstermekte yatıyor. Televizyonlarda verildiği gibi sadece topla oynama oranı takımın bu derseniz. Burada bir hata yapmış olursunuz. Analiz sadece verilerden ibaret değil. Veriler sizi görmek istediğiniz görüntü kaynağına yani hazineye daha çabuk ilerlemesini sağlıyor. Oda eğer bilgiyi doğru kullanırsanız. O yüzden neyi ne şekilde sunacağınızın verisini iyi ilişkilendirseniz hata oranınızda o kadar düşer. Basit bir örnek verecek olursak takımınızın 90 dakika boyunca yaptığı 20 tane faul size neden sonuç ilişkisi ile bağdaştırdığınızda düz cevaplar vermenizi sağlar. Ama veriyi doğru yorumlarsanız yapılan faullerin hangi dilimlerde olduğunu hangi bölgelerde yoğunlukta olduğunu en çok kime ne şekilde yapıldığına bakılırsa size o zaman katkı sağlayabilir.
YO : Futbol Akademi hakkında düşünceleriniz nelerdir?
CÖ : Futbolakademi ailesi bir çok konuda diğer platformlardan farklı olduğunu hissettiriyor. Öncelikle amaçları reklamdan çok katkı sağlamak. Bu çok önemli bir detay. Kaliteli yazarları bünyesinden barındırıyorlar. Bilgi sürecine katkıları, Avrupa ve Dünya futbolunu Türk futbol severlere ve spor alanında çalışanlarına yeni ve önemli öğretici bilgiler olarak buluşturmaları taktir edilmesi gereken konuların başında geliyor. Maç analizleri konusunda yapılan çalışmalar kaliteli, bu alanda ilerlemek isteyenlerin bakış açısına kesinlikle katkı sağlayacaktır. Bende son derece sıkı bir şekilde takip etmeye çalışıyorum. Emeğiniz ve katkınız için teşekkür ederim.